CCNA විසිඑක්වෙනි පාඩම Routing viii (Open shortest Path First ii)

CCNA විසිඑක්වෙනි පාඩම Routing viii (Open shortest Path First ii)

                                             කොහාමද ඉතින් කස්ටිය, බ්ලොග් එක දිහා බලන්නත් සතුටුයි කිසිම ලිපියක් දාන්නෙ නැතුවත් හිට්ස් 3000 ත් පැනල නොවැ. ඔන්න අද තමයි වෙලාවක් හම්බඋනේ බ්ලොග් එක පැත්තෙ ඇවිත් පාඩම් මාලාව ආයෙමත් පටන් ගන්න. අද මේ පාඩමෙන් කතා කරන්නෙ පසුගිය පාඩමෙන් අපි කතාකරපු OSPF වල ඉතුරු ටිකයි. ඔන්න ඉතින් ආයෙත් කට්ටියන්යම කියනව පසුගිය  Routing පාඩම් බලන්නැතුව ඉස්සෙල්ලම මේ පාඩම බලල වැඩේ අල කරගන්නනම් එපා.

                                              මතකද OSPF ගැන කලින් පාඩමේදි කතාකරද්දි මම කව්ව OSPF වල තියෙන area සංකල්පය ගැන. අන්න එ ගැන තමයි මේ පාඩමෙන් අද ටිකක් වැඩිපුර කතාකරන්නෙ. OSPF network hierarchy කියලත් ඔය area සංකල්පයටම කියනව. OSPF වල තියෙන area සංකල්පය හින්ද තමයි network පාලනය පහසු වීම වගේම විශාල network එකක් කුඩා areas වලට OSPF මගින් බෙදිය හැකි නිසා routing table වල අඩංගු වෙන record ප්‍රමානයත් අඩු වෙනව. ඒ හින්දම Router එක තුලදි යම කිසි network එකකට ලගා විය හැකි best path එක හොයද්දි අඩු වෙලාවකින් වේගත්ව එම මාර්ගය හොයාගන්න පුළුවන් වෙනව. අපි දැන් කතාකරපු OSPF වල වාසි හින්දම Router එක තුල පැන නගින අවාසි ටිකකුත් තියෙනව. ඒ තමයි OSPF සැකසුම් කිරීමේ තිබෙන අපහසුව. අපි කලින් පාඩම් වලදි කතාකරපු RIP, IGRP වගේ rouing protocol වලට වඩා OSPF routers සදහා සැකසුම් කිරීම ටිකක් සංකීරණයි. අනිත් එක තමයි OSPF algorithm (Shortest Path First) එක හින්ද Router එකේ සිද්දවෙන process ප්‍රමානය වැඩි වෙනව. ඒ වගේම OSPF මගින් routing information පිටපත් කීපයක්ම Router එක තුල ගබඩාකරගන්න හින්ද අනිත් routing protocol වලට වඩා වැඩි memory ප්‍රමානයක් අපි දැන් කතාකරන OSPF වලට අවශ්‍ය වෙනව.

                                                පාඩමේ මුල් හරියෙදිම කතා කරපු OSPF hierarchy එක ගැන තොරතුරු ටිකක් දැන් බලමු.  OSPF වල network hierarchy එකෙන් බලාපොරොත්තු වෙන්නෙ සම්පුර්ණ network එක කුඩා කොටස් වලට වෙන් කරන එකයි. segmentation කියල කියන්නෙත් ඒකටම තමයි. ඔය කලින් කියපු වෙන් කරන කුඩා කොටස් වලට තමයි OSPF වලදි area කියල කියන්නෙ. OSPF hierarchy එකේ අඩංගුවෙන areas හා component කිහිපයක්ම තියෙනව CCNA කරන අපි දැනගෙන ඉන්න ඕන. ඒ තමයි...

• Areas
• Internal Routers (IR)
• Area Border Router (ABR)
• Backbone Area 
• Autonomous System Boundary Router (ASBR)
• Stub Area
• No-So-Stubby Area

දැන් බලමු මේ එකින් එක මොනවද කියල. ඊට කලින් පහලින් තියෙන රූප සටහන දිහා බලලම සවිස්තරව මේ එකින් එක තේරුම් ගනිමු.

**Area:

          area එකක් කියල කියන්නෙ logically අපි විසින් හදාගත්තු Routers කාංඩයකටයි. සාමාන්‍යෙයන් area එකක් හදාගන්නෙ Routers කිහිපයක් එහෙමත් නැත්තන් කාංඩයකට (group) එක ලග පිහිටි subneted IP address (contiguous IP subneted network) සැකසුම් කරලයි. හරියටම තේරෙන්නනම් පහලින් තියෙන රුප සටහන බලන්නකෝ...

ඇයි මේ විදියට IP address දාල තියෙන්නෙ කියල ගැටළුවක් තියෙනවනම් මගේ IP address ලිපි ටිකත් ආයෙත් පෙරරල බලන්න.

**Internal Routers(IR):

           IR කියන්නෙ එකම area එකේ තියෙන වෙනත් areas වලට අයත් නොවන Routers වලටයි.

**Area Border Router (ABR):

          area දෙකක් අතර පිහිටි Router එකට තමයි ABR කියල කියන්නෙ. මේ Router එකේ තියෙන interfaces වලින් කීපයක් එක area එකකටත් අනෙක් Interfaces තවත් area එකකටත් අයිති වෙනව.

**Backbone Area:

       නමේම තියෙනවනෙ නේද තේරුම, මේ  area එකටම තමයි area 0 කියලත් කියන්නෙ. OSPF network එකකදි area 0 එහෙමත් නැත්තන් backbone area එකට අනිත් සේරම area ABR එකක් මගින් හෝ virtual link එකක් මගින් සම්බන්ද වී තබිය යුතුයි. ඒකට හේතුව තමයි backbone area එක හරහා තමයි එක් එක් areas අතර routing information හුවමාරු වෙන්නෙ.

**Virtual Link:

          backbone area එකට වෙනත් area එකක් ABR එකක් හරහා සම්බන්ද වෙලා නැත්තම් එම සම්බන්ධ නොවු area එක backbone area එකට සම්බන්ද කරන්න තමයි virtual link එක යොදා ගන්නෙ.


** Autonomous System border Router (ASBR):
          මේ Router එකෙන් කරන්නෙ වෙනත් network එකකට එහෙමත් නැත්තම් අපගේ internal network එකට පිටතින් තියෙන network සමග internal areas සම්බන්ධ කරන එකයි. උදාහරනයක් විදියට කියනවනම් පළවෙනි පිංතූරෙ තියෙන විදියට ASBR විදියට දක්වල තියෙන්නෙ අන්තර්ජාල සම්බන්දතාව internal areas වල තියෙන Routers වලට ලබාදෙන Router එක විදියට සැලකුවත් වරදක් නැහැ.


**Stub Area:
           අපි කලින් කතා කරපු  ASBR එක හරහා external  network  හා internal network අතර සම්බන්ධතාවයක් ඇති නොවන විදියට, සැකසුම් කරන OSPF area තමයි Stub area කියල හදුන්වන්නෙ.   


                             No-So Stubby Area(NSSA) කියන්නෙ කලින් කතා කරපු stub area එකේ තියෙන ලක්ෂණ වලට විරුද්ධ ලක්ෂණ තියන area වලටයි. ඒ කියන්නේ external හා internal network අතර සම්බන්ධතාවයක් ගොඩනැගෙන විදියට හදන area වලට තමයි NSSA කියල කියන්නෙ. CCNA වලදි නම් stub හා NSSA ගැනනම් වැඩි දුර තොරතුරු අහන්නෙ නෑ, මේ areas දෙකේ වෙනස්කම විතරක් දැනගෙන හිටියනම් හොදටම ඇති. දැන් අපි OSPF වල ඕනවටත් වැඩිය න්‍යායික කරුනු කතාකලා. දැන් තියෙන්නෙ ප්‍රායෝගිකව කොහොමද OSPF සැකසුම් Router වලට කරන්නෙ කොහොමද කියල බලන්නයි.   


ඉස්සෙල්ලම එක OSPF area එකක් (single OSPF area) තියෙන network එකකට කොහොමද සැකසුම් කරන්නෙ කියල බලමු.මම මේ ක්‍රියාකාරකම කරන්න අරගෙන තියෙන IP address ඔයාලට කැමති විදියට වෙනස් කරගෙන මේ ක්‍රියාකාරකම කරන්න. ක්‍රියාකාරකම කරන්න කලින් අපි බලමු OSPF සැකසුම් කරන්න යොදාගන්න command මොනවද කියල.


Router(config)#router ospf <process ID>
Router(config)#network <network address> <wildcard mask> <area no>


                            පළවෙනි command එකේ process ID කියන තැනට 1 - 65535 අතර ඕනෑම අගයක් දාන්න පුළුවන්. ඒ වගේම ඒ දාන අගය අපි IGRP සැකසුම් වලදි කලා වගේ සෑම Router එකකම සමාන වෙන්න ඕනෙත් නෑ. දෙවනි command එකේ wildcard mask කියන්නෙනම් අළුත් දෙයක්. සාමාන්‍යෙයන් මීට කලින් Routing පාඩම් වලදි කතාකරපු විදියටනම් මෙතන්ට දාන්නෙ subnet mask එකයි. එතකොට wildcard mask එක කියන්නෙ මොකටද. ඒක හොයන්නෙ මෙන්න මෙහෙමයි.

  255.255.255.255 - (network subnet mask එක) = widcard mask


උදාහරණයක් විදියට මෙහෙමයි. අපි හිතමු අපේ network එකේ subnet mask එක 255.255.255.248 කියල. එහෙනම් අපේ wildcard mask එක වෙන්නෙ
 255.255.255.255 - 255.255.255.248 = 0.0.0.7
OSPF වලදි wildcard mask එකෙන් තමයි අදුනගන්නෙ advertise කරන network address එක මොන interface එකට හා මොන area එකටද අයිති වෙන්නෙ කියල. උදාහරණයකින් කියනවනම් මෙහෙමයි.
Router(config)#126.40.23.0 0.0.0.31 area 0
මේ command එකෙන් කියන්නෙ network address 126.40.23.0 ට අයිති වෙන ඕනෑම interface එකක් area0 වලට දාන්න කියලයි. හරි දැන් බලමු කොහොමද OSPF single area එකකට සැකසුම් කරන්නෙ කියල. මම උදාහරණය විදියට අරන් තියෙන්න පහත ක්‍රියාකර කමයි.

                 ක්‍රියාකාරකම කරන්න කලින් interfaces වලට IP address සැකසුම් කරල serial interfaces වලට clock rate සැකසුම් කරගන්න. ඒව කොහෙමද කරන්නෙ කියල කලින් පාඩම් කියවල දැනගන්න. මේ ක්‍රියාකාරකමේදි මම ඒ දේවල් කරපු හැටි මෙතනින් ගිහින් text file එක බාගෙන බලන්න.මෙතනින් packet tracer file එක බාගන්න. දැන් බලමු Router A  වලට හා B කොහොමද OSPF සැකසුම් කරන්නෙ කියල.
Router A සැකසුම් :

RouterA(config)#router ospf 100
RouterA(config-router)#network 192.168.10.0 0.0.0.3 area 0
RouterA(config-router)#network 120.114.30.0 0.0.0.7 area 0

Router B සැකසුම්:

RouterB(config)#router ospf 200
RouterB(config-router)#network 192.168.10.0 0.0.0.3 area 0
RouterB(config-router)#network 172.168.16.16 0.0.0.15 area 0
RouterB(config-router)#network 200.41.26.0 0.0.0.63 area 0

                     බලන්න  full subnet mask එකෙන් network subnet mask එක අඩු කරල wildcard mask එක හදාගෙන තියෙන හැටි. දැන්  OSPF සැකසුම් කරල ඉවර හින්ද, දැන් බලමු කොහෙමද OSPF සැකසුම් වල නිවරදිතාවය බලන්නෙ කියල. එහෙම බලන්න පුළුවන් command තමයි පහලින් තියෙන්නෙ.
Router#show ip route  මේ command එකෙන් Router එකේ තියෙන සිළුම route පෙන්වනව.

RouterA#show ip route
120.0.0.0/29 is subnetted, 1 subnets
C       120.114.30.0 is directly connected, FastEthernet0/0
     172.168.0.0/28 is subnetted, 1 subnets
O       172.168.16.16 [110/782] via 192.168.10.2, 00:00:58, Serial0/0
     192.168.10.0/30 is subnetted, 1 subnets
C       192.168.10.0 is directly connected, Serial0/0
     200.41.26.0/26 is subnetted, 1 subnets
O       200.41.26.0 [110/782] via 192.168.10.2, 00:00:58, Serial0/0

උඩ තියෙන output එකේදි "O" අකුරින් පෙන්නල තියෙන්නෙ OSPF route ටිකයි.


Router#show ip protocol මේ command එකෙන් outer එකට සැකසුම් කරල තියෙන සියළුම protocol ගැන විස්තර පෙන්නනව.

RouterA#show ip protocol

Routing Protocol is "ospf 100"
  Outgoing update filter list for all interfaces is not set 
  Incoming update filter list for all interfaces is not set 
  Router ID 192.168.10.2
  Number of areas in this router is 1. 1 normal 0 stub 0 nssa
  Maximum path: 4
  Routing for Networks:
    192.168.10.0 0.0.0.3 area 0
    120.114.30.0 0.0.0.7 area 0
  Routing Information Sources:  
    Gateway         Distance      Last Update 
    192.168.10.2         110      00:14:22
  Distance: (default is 110)

මේ output එකේනම් අපි OSPF වලදි කතාකරපු දේවල් ගැන ගොඩක් විස්තර පෙන්වනව. මතකයි නේද Router ID එක කියන්නෙ මොකක්ද කියල.  
                                        තව command ටිකක් තියෙනව OSPF වල නිවරදිතාව පරීක්ෂා කරල බලන්න පුළුවන්. ඒ ටික මොනවද කියල OSPF multiple area network එකක් කොහොමද සැකසුම් කරන්නෙ කියල ක්‍රියාකාරකමක් කරලම  බලමු. මෙන්න මේකයි ක්‍රියාකාරකම...

  මේ ක්‍රියාකාරකමේ තියන Router සැකසුම් මම මේ post එකේ වෙන වෙනම දාන්නෙ නැහැ. සියළුම Router සැකසුම් මෙතනින් ගිහින් text file එක බාගෙන බලන්න. ඒ වගේම packet tracer file එකත් මෙතනින් බාගෙන බලන්න. එහෙනම් දැන් බලමු  OSPF වල නිවරදිතාවය බලන්න යොදාගන්න පුළුවන් command ටිකක්. 

• Router#show ip ospf border-router  මේ command එක පාවිච්චි කරන්න පුළුවන් මෙම command එක execute කරන Router එක අයිති වෙන area එකේ තියෙන ABR (area border Router) මොනවද කියල අපිට බලාගන්න.

RouterD#show ip ospf border-router
OSPF Process 3 internal Routing Table

Codes: i - Intra-area route, I - Inter-area route

i 211.54.30.18 [781] via 172.36.16.1, Serial1/0, ABR, Area 0, SPF 2
i 172.36.48.2 [2343] via 172.36.16.1, Serial1/0, ABR, Area 0, SPF 2

• RouterF#show ip ospf neighbor මේ command එක හරහා පුළුවන් Router අයත් වෙන neighbors ල කව්ද කියල විස්තර ඇතුවම බලාගන්න.

RouterC#show ip ospf neighbor
Neighbor ID     Pri   State           Dead Time   Address         Interface
211.54.30.17      1   FULL/-          00:00:39    211.54.30.17    Serial1/0
211.54.30.9       1   FULL/-          00:00:39    211.54.30.9     Serial1/1
172.36.48.1       1   FULL/-          00:00:39    172.36.0.2      Serial1/2
172.36.16.2       1   FULL/-          00:00:39    172.36.16.2     Serial1/3

                                           OSPF කලින් පාඩමේදි කිව්ව මතයි නේද Router ID කියල දෙයක් ගැන. ඒක කොහොමද හැදෙන්නෙ කියල කිව්වට loop back interface එකක් හදන හැටි හා Router ID එක manually සෙට් කරන්නෙ කොහොමද කියල කිව්වෙ නැහැනෙ. දැන් බලමු ඒව කොහෙමද කරන්නෙ කියල.
**loop back interface එකක් සෑදීම: ඉස්සෙල්ලම බලමු loop back inteface එකක් හදන command එක ෙමාකක්ද කියල.

Router(config)#interface loopback <loopbak interface number> මෙතනදි 0 ත් 2147483647 යන අගයන් දෙක අතර කැමති ඉලක්කමක් loopback interface number කියන තැනට දාන්න පුළුවන්. හරියට මෙන්න මේ වගේ..

RouterD(config)#interface loopback 10
RouterD(config-if)#ip address 10.120.100.1 255.255.255.0

අපි හදන loopback interface එක no shutdown command එක පාවිච්චි කරල activate කරන්න ඕනෙ නෑ.ඒකට හේතුව තමයි loopback interface එක හදන වෙලාවෙදිම ඒක activate වීම.

**Router ID එක manually set කිරීම: මෙතනදි අපි කරන්නෙ OSPF network එකේ තියෙන Router එකක interface priority එක වෙනස් කරන එකයි. වැඩිම priority එකක් සැකසුම් කරල තියෙන interface එක අයත්වන Router එක DR එක වෙනව.(පසුගිය පාඩමේ මේ ගැන විස්තර කරල තියෙනව) පහලි තියෙන්නෙ අවශ්‍යෙවන command එකයි.

Router(config)#interface serial <port number>
Router(config-if)#ip ospf priority <the value of priority 0-255>

RouterD(config)#interface serial 1/0
RouterD(config-if)#ip ospf priority 90

                           

                                        මේ විදියට තව command ගොඩක් තිනෙව OSPF  වලදි යොදාගන්න පුළුවන්. පහලින්දාල තියෙන command ටිකෙන් මොකද වෙන්නෙ කියල ඔයාලම හොයල බලන්න.

Router#show ip route ospf

Router#show ip ospf database

Router#debug ip ospf adj

Router#show ip ospf neighbor details

අපි OSPF වලදි කතාකරපු virtual link සැකසුම් කිරීමත් කරන්න පුළුවන්.ඒත් CCNA විභාගයෙදිනම් ඒ ගැන අහන්නෙ නෑ. ඒ ගැන ඕනමනම් ඉතින් google  දෙයියගෙන් පොඩ්ඩක් අහල බලන්න. හරි එහෙනම් OSPF ගැනත් කතාකරල ඉවරයි. ඊලගට EIGRP එක්ක නැවතත් හමුවෙමු.කට්ටියන්ටලම

***** ජය ශ්‍රී *****

  

CCNA පාඩම් මාලාවට විරාමයක්.

                                                              හෆොයි, ඔන්න මටත් ජොබක් සෙට් උනා.. ගෙදරට වෙලා සතියකට සැරයක් බ්ලොග් එකට පෝස්ට් දාපු මට දැන් ඉතින් බෝඩ් වෙලා කඩෙන් කෑම කකා ජොබ් එකත් කරගෙන ඉන්න වෙනව. හැබැයි බ්ලොග් එකනම් පොඩ්ඩක්වත් අමතක කරන්නෙ නෑ ඕන්. මයෙ තියෙන මේස කොම්පීතරේ  ඔය බෝඩින් ගානෙ රින්ගවන්න මට හිතදෙන්නෙ නෑ. ඒක හින්ද ඔඩොක්කු කොම්පීතරයක් ගන්නකම් තමයි පෝස්ට් ලියන එක ටිකක් ප්‍රමාද වෙන්නෙ. ඔන්න ඉතින් මේ කොල්ලට ගෙදරින් ප්‍රතිපාදන වෙන්වෙලා තියෙනව කියල ආරන්චියි අළුත්ම ඔඩොක්කු කොම්පීතරේකට. ඊට පස්සෙ ඉතින් ආයෙත් මේ කොල්ල සුපුරුදු පරිදිම පාඩම් මාලාව පටන් ගන්නයි හිතාගෙන ඉන්නෙ.

                                        ඉන්ටව් හැට හුට හමාරකට ගිහින් අන්තිමටම තල්ලු නැතුව එක එකාගෙ ලියුම් නැතුව මට සැට් උනා සහයක ජාලාකරන  පාලක තනතුරක්. ඒ කිව්වෙ Assistant Network Administrator කියන එකනෙ. හැබැයි එතනන් බොහොමයක් අළුත් දේවල් ඉගෙන ගන්න පුළුවන් තැනක්. කොහොමහරි අළුත් දේවල් ඉගෙන ගන්න ගමන් ජොබ් එකත් කරන ගමන් දැන් කරගෙන යන BIT ඩිග්රී කෑල්ලත් ගොඩදාගන්න එක තමයි මේ කොල්ලගෙ බලාපොරොත්තුව. 

                           ඔන්න විරාමයක් කිව්වට නිකම්ම යන්න අදහසකුත් නෑ. මම හදපු පොඩි දෙයක් තියෙනව කට්ටියන්ටම බලන්න දෙන්න. මම A/L කරල ගෙදර ඉන්න කාලෙ කරපු පොඩි වැඩක් . ගෙදර කොම්පීතරේකුත් තිබුන හින්ද මමත් පොඩි පොඩි වැඩ ටිකක් කලා. ඒකෙන් එකක් තමයි මම දැන් දෙන්න යන්නෙ. ulead video editing එකෙන් තමයි මේ ශ්‍රව්‍ය දෘශ්‍ය අච්චාරුව මම කලේ. මේ වගේ තව ගොඩක් තියෙනව මම හදපු. මොනවද තව කතා මෙන්න එහෙනම් බලන්නකෝ ජැකී චෑන් ලංකාවට ඇවිත් සන්ෆලවර්ස්ලගෙ සිංදුවකට නටපු හැටි.

                                           හරි එහෙනම් ඔන්න අපි ගියා. ඉක්මනින්ම CCNA පාඩම් මාලාවෙන් ආයෙත් හමුවෙමු. එතෙක් ඔබ සැමට  
                                  ****** ජය ශ්‍රී ******      

CCNA විසිවෙනි පාඩම Routing vii OSPF (Open Shortest Path First)

CCNA විසිවෙනි පාඩම Routing vii OSPF (Open Shortest Path First)

                                     අද මේ පාඩමෙන් කතා කරන්නෙ OSPF එහෙමත් නැත්තන් Open Shortest Path First කියන routing protocol එක ගැනයි. මේ පාඩම් පටන් ගන්න කලින් කලින් පාඩම් වලදි වගේම මුලින්ම කියන්න ඕන දේ තමයි කලින් Routing පාඩම් ටික බලන්නෙ නැතුවනම් CCNA වලට අළුත් කෙනෙක් මේ පාඩම කියවන්න එපා. ඉස්සෙල්ලම ඒ පාඩම් ටික කියවලාම මේ පාඩමට එන්න. නැත්තන් වෙන වැඩේ කියන්න ඕනෙ නෑනේ..

                                   කලින් පාඩම් වලදි කතාකරපු Dyanamic routing protocol වර්ගීකරණයට අනුව OSPF කියන්නෙ Link-State routing protocol ගණයට අයිති වෙන classless Routing protocol එකක් (ඒ කියන්නේ VLSM වලට සහයෝගය දක්වනව කියලනේ). OSPF විශේෂයෙන්ම නිර්මාණය කරල තියෙන්නෙ විශාල network සදහා සැකසුම් කරන්නයි.ඒ හින්දමයි කියන්නෙ OSPF වලට hop count limit එකක් නැහැ කියල. කලින් පාඩම් වලදි කතා කරපු routing protocol වලට වඩා OSPF වල විශේෂත්වයක් තියෙනව. ඒ තමයි හොදින් සංවිධානාත්මක විදියට network එකක් තුල OSPF සැකසුම් කරන්න පුළුවන්. ඒකට හේතුව තමයි OSPF වල තියෙන area සංකල්පය. පාඩමේ අන්තිම වෙද්දි ඔයාලට තේරෙයි මේ area කියන්නෙ මොනවද කියල. OSPF වල තියෙන අනිත් වාසිය තමයි මේ protocol එක cisco proprietary protocol එකක් නොවන හින්ද (non proprietary) network එක තුල cisco නොවන (වෙනත් vendors ලට අයත්) Routers තිබුනත් කිසිම ගැටළුවක් නැතුව එම Routers වල තියෙන network අතර සම්බන්ධතාවයන් OSPF හරහා ගොඩනගාගන්න පුළුවන්. මේ ගමන්ම මතක තියාගන්න OSPF  වල Administrative Distance එක වෙන්නෙ 110.  

                                          Router එකකට OSPF සැකසුම් කලාට පස්සෙ ඒ Router එකේ OSPF විසින් table තුනක් හදාගන්නව. ඒ එක් එක් table එකේ තියෙන ඒව තමයි පල්ලැහින් කියල තියෙන්නෙ.

• Neighbor Table : මේ table එකේ තියෙන්නෙ OSPF සැකසුම් කරපු Router එකට අදාල neighbor routers වල තොරතුරුයි.
• Topology Table : OSPF සැකසුම් කරපු Router එක අයත්වන area එකේ තියෙන අනෙක් network වලට යන්න පුළුවන් route තමයි මේ table එකේ තියෙන්නෙ.
• Routing Table : මේකෙ තමයි තියෙන්නෙ topology table එකේ තියෙන route වලින් තොරල ගත්තු එක් එක් network වලට යන්න හොදම route (best path) ටික.                                            

                                             OSPF වලදි Router එකකට අයත් වෙන  neighbor Routers හොයාගන්න ක්‍රමය සුවිශේෂී එකක්(OSPF වලදී සෑම directly connected Router එකක්ම neighbors විදියට හදුනාගන්නේ නැහැ).ඒකට කියන්නෙ OSPF Hello process  කියලයි. Hello packet තමයි මේ process එක කරන්න යොදාගන්නෙ. hello packet ආදාරයෙන් Router එකට අදාල neighbor Routers හොයාගත්තට පස්සෙ තමයි routing information එම Routers අතර හුවමාරු කරගැනීම පටන්ගන්නෙ. දැන් අපි බලමු මේ hello packet එකේ ක්‍රියාකාරීත්වය පියවරෙන් පියවර මොනවගේද කියල.

• OSPF සැකසුම් කරල තියෙන Router එක ඉස්සෙල්ලාම කරන්නෙ hello packet එම router එක හා directly connected වෙලා තියෙන Routers වලට multicast කිරීමයි. මේ විදියට සෑම තත්පර 10 කට සැරයක්ම Router එක විසින් hello packet directly connected වෙලාතියෙන අනිත් Routers වලට යවනව. 

                                      කලින් කියපු විදියට යවන hello packet එකේ අඩංගුවෙලා තියෙන දේවල් තමයි පහලින් පෙන්නල තියෙන්නෙ.(මෙතනදි සදහන් කරල තියෙන්නෙ CCNA වලට අදාල දේවල් හා පැහැදිලි කරල තියෙන්නෙ අත්‍යඅවශ්‍යම කොටස් ටිකක් විතරයි) 

1. Area ID
2. Area type (Stub, NSSA,etc)
3. prefix
4. Subnet Mask
5. Hello Interval
6. Dead Interval
7. Network type (broadcast,point to point, etc)
8. Authentication
9. Router ID

                      Area ID එකෙන් වෙන වැඩේනම් OSPF ක්‍රියාකාරකම් කරද්දි ඔයාලට හොදටම තේරෙයි. Area ID එකෙන් තමයි network එකේ තියෙන Routers එක් එක් Area වලට වෙන්කරල හදුන ගන්නෙ.ඒ වගේම තමයි routing update හුවමාරුවෙන්නෙ එකම Area ID  තියෙන Router අතරෙ විතරයි. Hello Interval එක කියන්නෙ කලින් සදහන් කරපු තත්පර 10 යෙ වෙලාවයි. OSPF වල පෙරනිමිතියෙන් Dead Interval එක වෙන්නෙ තත්පර 40 යි. මේ තත්පර 40 ඇතුලත hello packet එකක් neighbor Router එකෙන් ලැබුනෙ නැත්තන් ඒ neighbor Router එක විසංන්දි (down) වු Router එකක් හැටියට සලකනව. OSPF වලදි Router ID එකෙන් තමයි hello packet මගින් network එකේ තියෙන Routers වෙන් වෙන් වශයෙන්(uniquely) අදුනගන්නෙ. 
                                            Router එකක router ID එක අකාර කිපයකින් තීරණය වෙනව.Router ID එක manually සැකසුම් කිරීම  එක විදියක්. තවත් විදියක් වෙන්නෙ අපි Router එකට loop back  interface සැකසුම් කරල තියෙනවනම් ඒ loopback interface  වලට assign කරල තියෙන IP address වලින් ලොකුම IP address එක Router ID එක විදියට සලකනව. අනිත් විදිය තමයි අපි Router එකට manually ආකාරයට Router ID එක සැකසුම් කරල නැත්තම් හෝ loo back interface සැකසුම් Router එකට කරල නැත්තම්   Router එකේ physical interface වලට සැකසුම් කරල තියෙන IP address වලින් ලොකුම IP address එක Router ID විදියට OSPF protocol එක තුලදි තීරණය වෙනව. තේරුනේ නැත්තන් පහලින් තියෙන රූප සටහන බලන්න..

Router A: මේ Router එකේ router ID එක වෙන්නෙ 1.1.1.1 ඒකට හේතුව තමයි Router A වලට router ID එක manually සැකසුම් කර තිබීම.
Router B: 200.100.10.1 තමයි මේ Router එකේ router ID එක වෙන්නෙ. Router B වල S0 හා S1 කියන physical interface දෙකෙන් විශාලම IP address එක තමයි router ID එක විදියට තීරණය වෙන්නෙ.
Router C: මේ Router එකට loopback interface එකක් සැකසුම් කරල තියෙනව. ඒ හින්ද මේ Router එකේ router ID එක වෙන්නෙ 192.168.100.2 කියන එකයි. loopback interface එකක් කියන්නෙ logically Router එකේ හදන interface එකකටයි. loopback interface එකක් හදන command එක අනිත් interface සැකසුම් කරන command එකට සමානයි. loopback interface එකේ interface number එක විදියට අපිට කැමති පූර්ණ සංඛ්‍යාවක අගයක් දමන්න පුළුවන්. මම මෙතන දාල තියෙන්නෙ 0 යි.
                                    උඩින් අපි කතාකලේ  hello packet එකක තියෙන දේවල්. දැන් බලමු directly connected Routers වලට hello packet ගියාට පස්සෙ මොකද වෙන්නෙ කියල. hello packet එක මුලින්ම කරන්නෙ hello packet එක යවපු Router එකේ හා එම hello packet එක ලබාගත්තු directly connected Router එකේ තියෙන 

• Subnet mask used on the subnet
• Subnet number (subnet mask and each router IP address)
• Hello interval
• Dead interval
• OSPF area ID

වගේ දේවල් එම Router දෙකේම එකිනෙකට (මීට අමතරව තවත් ලක්ෂණ කිහිපයක්)ගැලපෙනවද කියල බලනව. ඊට පස්සෙ එම hello packet එක ලබාගත්තු Router එකෙනුත් hello packet එක එවපු Router එකට reply hello packet එකක් යවල උඩින් සදහන් කරපු ලක්ෂණම එකිනෙකට පැලපෙනවද කියල පරීක්ෂා කරල බලනව. ඒ විදියට ගැලපීම් පරීක්ෂාකලාට පස්සෙ Router එකෙත් directly connected Router එකෙත් කලින් කතාකරපු ලක්ෂණ එකිනෙකට ගැලපෙනවනම් තමයි OSPF වලදි directly connected Router එක neighbor Router එකක් විදියට හදුනාගෙන neighbor table එකට ඇතුලත් කරගන්නෙ.
                                       කලින් කතාකරපු විදියට OSPF වලදි neighbor Routers අදුනාගත්තට පස්සෙ තමයි router information එම Routers අතර හුවමාරු කරගැනීම ආරම්බ කරන්නෙ. ඒ හුවමාරු කිරීම සිද්ධවෙන්නෙ මෙහෙමයි.(පහලින් තියෙන දේ රූප සටහන play කරන ගමන්ම බලන්න නැත්තන් තේරුම්ගන්න ටිකක් අමාරුවෙයි). රූප සටහන උපුටා ගැනීම: http://www.visualland.net

1. OSPF සැකසුම් කරපු Router එකේ තියෙන network අනිත් neighbor Router එකට යවන්නෙ LSA (Link State Advertisement) එකක් විදියටයි. LSA එකේ තමයි Router එකේ directly connected network address තියෙන්නෙ.
2. ඊට පස්සෙ neighbor Router එකෙන් කරන්නෙ තමන්ගෙ තියෙන LSA ත්  reply එකක් විදියට එවන එකයි.
3. LSA හුවමාරුවෙන් පස්සෙ neighbor Routers දෙක අතර DD (Data Description) හුවමාරු වෙනව (DD එකේ තමයි LSDB (Link State Data Base) එක තියෙන්නෙ.ඒ වගේම LSDB එකේ තමයි LSA තියෙන්නෙ).DD එක හරියට full routing table එකක සාරාංෂයක් වගේ දෙයක්. DD එක පාවිච්චි කරල neighbor Routers වලට පුළුවන් තමන් ලග නැති route මොනවද කියල තේරුම් අරගෙන එම route තියෙන LSA neighbor Router වලින් ඉල්ලගන්න.
4. ඔය විදිටය තමන් ලග නැති LSA අනිත් neighbor Routers වලින් ඉල්ලගෙන OSPF සැකසුම් කරපු Routers තමන්ගෙ routing table හදාගන්නව. 

    OSPF Designated Router: 
                           මොකද්ද මේ OSPF Designated Router එක කියන්නෙ. OSPF Designated Router එකක් අවශ්‍ය වෙන්නේ ඇයි. network එකේ Routers අතරින් OSPF Designated Router එක තෝරගන්නේ කෙසේද. මේ ප්‍රශ්න වලට විසදුම් හොයන්න කලින් OSPF සැකසුම් කල හැකි network type මොනවද කියල අපි තේරුම් ගන්න ඕන. මෙන්න මේවයි OSPF සැකසුම් කල හැකි network type(මෙතනදි network type වල දල අදහසක් විතරයි තියෙන්නෙ. frame relay වගේ පාඩම් වලදි මේ network ගැන ඔයාලට වැඩිදුරටත් ඉගෙන ගන්න ලැබෙයි).

• Point to Point network: point to point network එක ගොඩක් සරල network එකක්. Router දෙකක් direct link එකකින් එකින් එක සම්බන්ධ කරල හදාගන්න network එක තමයි ඉහත නමින් හදුන්වන්නෙ.

• Broadcast Multi-Access network: එක Router එකකින් යන data packet එකක් network එකේ තියෙන අනිත් Routers වලට broadcast කරන ආකාරයේ network design එකකට තමයි broadcast multi-access කියල කියන්නෙ.

• Point-to-Multipoint network : මේ network එකේදි වෙන්නෙ Router එකක එක interface එකක් තවත් Router කිහිපයක් සමග point-to-point විදියට සම්බන්ධ වී තිබීමයි(මේ සම්බන්ධ කිරීම සිදුකරන්නේ logical interface හරහායි). හරියට point-to-point network කිහිපයක එකතුවක් විදියට.

• Non-Broadcast Multi-access network: මේ network design එක point-to-multipoint ආකාරයට පෙනුමෙන් සමාන උනාට, neighbor Routers අතර සම්බන්ධතාවයක් ගොඩනැගෙන විදියට තමයි හැදිල තියෙන්නෙ. එම නිසා neighbor Routers අතර datapcket unicast කිරීමේ හැකියාවක් non-broadcast multi-access network එක තුල පවතිනව.

                                            උඩින් තියෙන network ගැන තේරුනේ නැතත් අවුලක් නෑ. අපිට දැන් බලන්න ඕන ඉහතින් පෙන්නල තියෙන network වලින් මොන network වලටද Designated Router (DR) එකක් අවශ්‍ය වෙන්නෙ හා ඒකෙන් එම network වලට සිදුවන වාසිය මොකක්ද කියලයි. හොදට බලන්න Broadcast Multi-Access network එකේදි neighbor Routers අතර hello packet සහ routing information හුවමාරු වීමෙන් එම network එක තුල network traffic එක වැඩිවනව නේද, එමනිසා network bandwidth එකටත් බලපෑම් එල්ල වෙනව, ඒ වගේම Router වල processor usage එකත් වැඩි වනව.    අන්න ඒ දුර්වලතා නැති කරන්න තමයි OSPF වලදි Designated Router (DR) එක යොදාගන්නෙ. OSPF area එකක තියෙන  neighbor Routers අතර හුවමාරුවෙන සියළු දේවල් (routing information) DR එක වෙතට ලබාගන්නව. ඊට පස්සෙ DR එක හරහා තමයි එම සියළු routing information අනෙක් neighbor Routers වලට යවන්නෙ. එතකොට OSPF network එක තුල පැවතුනු network traffic එක නැතුව යනව. ඔන්න ඕකයි DR එකේ තියෙන වාසිය. OSPF Broadcast Multi-Access network  එකක් තුලදි කලින් කියපු විදියට DR එකට ලබාගන්න neighbor Routers information අනෙක් neighbor routers වලට multicast කරනව. 

***Broadcast Multi-Access network එකක DR නැති විට neighbor Router information නිසා ඇතිවන network traffic එක.

***Broadcast Multi-Access network එකක DR ඇති විට neighbor Router information DR එක හරහා multicast වෙන අයුරු.

                            ඔය විදියටම ටිකක් සමාන ක්‍රියාවලියක තමයි OSPF Non-Broadcast Multi-access network එක තුලදි සිද්ධ වෙන්නෙ. හැබැයි පොඩි වෙනසකුත් එතන තියෙනව. ඒ තමයි Non-Broadcast Multi-access network එකේදි DR එකට ලබාගන්න neighbor Router information අනෙක් neighbor Routers වලට unicast කිරීමකුයි කරන්නෙ. මෙතනදි මතක තියාගන්න ඕන වැදගත්ම කාරණය වෙන්නෙ මොන OSPF network type වලදිද DR එකක් යොදාගන්නෙ කියලයි. ඒ අනුව Broadcast Multi-Access network එක තුලත් Non-Broadcast Multi-access network එක තුලත් තමයි OSPF වලදි DR එකක් යොදාගන්නෙ.
                                                    දැන් බලමු  කලින් සදහන් කරපු network වලදි කොහොමද OSPF සැකසුම් කරපු Routers අතරින් Designated Router එක තෝරගන්නෙ කියල. මෙතනදි බලන්නෙ OSPF network එකේ තියෙන Routers අතරින් විශාලතම Router ID එක ඇති Router එක මොකද්ද කියලයි. අන්න ඒ Router එක තමයි එම network එකේ DR එක වෙන්නෙ. ඒ වගේම අපිට පුළුවන් network එකේ තියෙන අපි කැමති Router එකකුත් DR එක කරගන්න. ඒක කරන්නෙ Router priority එක වෙනස් කරලයි.  තව දෙයක් තියෙනව කතා කරන්න. ඒ තමයි OSPF network එකේ තියෙන DR එක යම් කිසි හේතුවක් හින්ද විසන්දි උනොත් මොකද වෙන්නෙ කියන ප්‍රශ්ණය. ඒකටත් විසදුමක් OSPF තුළම තියෙනව. ඒ තමයි Backup designated Router (BDR) එක. DR එකේ මොකක්හරි අවුලක් ගියොත් BDR එක විසින් DR එක කරපු රාජකාරිය කරන්න බාරගන්නව.
                                            දැන් ගොඩක් දේවල් OSPF ගැන කතා කෙරුව.තවත් වැදගත් දෙයක් තියෙනව OSPF වලදි කතා කලයුතු, ඒ තමයි OSPF වලදි metric එක ගණනය කරන හැටි. OSPF වලදි metric එක ගණනය කරන්න යොදාගන්නෙ cost එකයි. cost එක හැදෙන්නෙ Router එකේ interface වල bandwidth එකෙනුයි. ඒ කියන්නෙ OSPF වලදි අනෙක් network වලට ලගාවෙන්න best path එක තෝරගන්නෙ එක් එක් Router වල interface එකේ හා එම interface හා සම්බන්ධ bandwidth එකේ සංකලනයකිනුයි. 


අද පාඩමනම් ගොඩක් දිග වැඩි උනා. ඒත් තවම පාඩමනම් ඉවර නැහැ. ඊලග Routing පාඩමෙනුත් OSPF ගැනම තමයි කතා කරන්නෙ. ඒ පාඩමේදි බලමු කොහොමද විවිධ OSPF සැකසුම් Router එකට කරන්නෙ කියල. එහෙනම් ඊලග පාඩමෙන් හම්බවෙමු..

***** ජය ශ්‍රී *****            

CCNA දහ නවවන පාඩම Routing vi (Interior Gateway Routing Protocol)

CCNA දහ නවවන පාඩම Routing vi (Interior Gateway Routing Protocol)

                                 මේ පාඩමෙන් අපිට කතාකරන්න තියෙන්නෙ කලින් Routing  පාඩම් වලදි කතා කරපු Dynamic routing protocol වර්ගීකරණයේ තියෙන Distance vector Routing protocol කොටසට අයත්  classfull routing protocol එකක් වෙන IGRP (Interior Gatewar Routing Protocol) එක ගැනයි. මේ පාඩම බලන්න කලින් පහතින් තියෙන සබැදියන්ගෙන් ගිහින් පහුගිය පාඩම් ටිකනම් බලන්නම වෙනව.නැත්තම් මේ පාඩම විතරක් බැලුවට CCNA කරන්න ඉන්න අළුත් එක්කෙනෙකුටනම් මොකුත්ම තේරෙන්නෙ නැතිවෙයි.

                                Routing i

                                Routing ii

                                Routing iii

                                Routing iv

                                Routing v

                 IGRP ගැන කතාකරද්දි මුලින්ම කියන්න ඕන දේ තමයි මේ routing protocol එකට Distance vector routing protocol ලක්ෂණත් classfull routing protocol ලක්ෂණත් පෙරන්මිතියෙන්ම අඩංගු වෙනව. ඒ හින්දයි මුලින්ම කිව්වෙ පසුගිය පාඩම් ටික බලලම මේ පාඩමට එන්න කියල. IGRP එක ගැන කෙටියෙන් කිව්වොත්, උඩින් සදහන් කරපු ලක්ෂණ හින්ද routing loop ඇතිවීම IGRP වලදි දකින්න පුළුවන්. ඒ වගේම routing loop ඇතිවීම වලක්ව ගන්න යොදාගන්න ක්‍රමවේදයනුත් IGRP වලදි කලින් පාඩම් වලදි කතා කෙරුව වගේම යොදාගන්නව. තව දෙයක් තියෙනව IGRP ගැන කියන්න, ඒ තමයි IGRP එක cisco ලටම අයිති protocol එකක්. ඒක හින්ද අපිට IGRP වලට කියන්න පුළුවන් cisco proprietary protocol එකක් කියලත්.   එහෙන්ම දැන් බලමු IGRP වල ලක්ෂණ මොනවද කියල. මේ පාඩමේදි කලින් Routing පාඩම් වලදි  කතාකරපු routing protocol වල ලක්ෂණත් තියෙන හින්ද ගොඩක් විස්තරත් ඇතුව ඒ ලක්ෂණ පැහැදිලි කරන්නෙ නෑ. කෙටියෙන තමයි ඒ ගැන පැහැදිලි කරල තියෙන්නෙ.   හරි මෙන්න මෙව්ව තමයි IGRP වල ගතිලක්ෂණ.

• IGRP එකත් classfull Routing protocol එකක් හින්ද සම්පූර්ණ routing table එකම සෑම තත්පර 90 කට වරක් අනෙක් Routers වලට routing update විදියට යවනව.
• IGRP වල Administrative distance  එක වෙන්නෙ 100.
• Network එකක් තුල hops 100 දක්වා පමනයි IGRP පෙරනිමිතියෙන් සහයෝගය දක්වන්නෙ. හැබැයි අපිට පොඩි command එකක් පාවිච්චි කරල උපරිම hops 255 දක්වා ඒක වැඩි කරගන්න පුළුවන්, ඒ කියන්නෙ IGRP උපරිම hops 255 දක්වා සහයෝගය දක්වනව කියලයි.
• IGRP වල metric එක (අනෙක් network වෙත ලගාවෙන්න හොදම මාර්ගය තෝරාගන්නා ක්‍රමය) වෙන්නෙ ප්‍රධාන වශයෙන් distance එකයි. මේ distance එක ගණනය කරන්න bandwidth එක හා delay of the line කියන දේවල් බාවිතා කරනව. ඊට අමතරව reliability,load සහ MTU කියන ඒවත් metric එක ගණනය කරන්න යොදාගන්නව.

                        IGRP වල  අනිත් ලක්ෂණ බලන්න කලින් කොහොමද මේ metric එක ගණනය කරන්නෙ කියල පොඩ්ඩක් හොයල බලමු. මෙතනදි කියන්න දෙයක් තියෙනව, ඒ තමයි   IGRP වලදි metric එක ගණනය කරන විදිය ටිකක් විතර සංකීර්ණ එකක්. ඒක හින්ද මම පහලින් පෙන්නල තියෙන්නෙ සරල විදියට  IGRP මගින් bandwidth එක යොදාගෙන  අනෙක් network වලට ලගාවෙන්න පුළුවන් හොදම මාර්ගය එහෙමත් නැත්තම් best path  එක හොයාගන්න විදියයි. අනික Router එක ස්වයංක්‍රීයවම  මේ සේරම ගණනය කිරීම් කර ගන්නවනම් අපි මොකටද ඕක හොයන්න ඔච්චරම මහන්සි වෙන්නෙ නේද.   හරි දැන් පහලින් තියෙන රූප සටහන දිහා පොඩ්ඩක් බලමු....

කලින් කියපු විදියට IGRP වලදි bandwidth එක යොදාගෙන metric එක ගණනය කරන හැටි සරලව මේ උදාහරණයෙන් බලමු. Router 1 වල network1 එකේ තියෙන පරිගණයකට ඕන Router3 එකේ network2 වල තියෙන පරිගණකයකට data packet යවන්න. දැන් Router1 එකට network2 වෙත යන්න උඩින් තියෙන රූපෙ විදියටනම් මාර්ගයන් 3ක් තියෙනව.
1.  Router1 ----> Router2 ----> Router3
                128kbps          +         128 kbps = 256 kbps
2.  Router1 ----> Router3
                          64kbps = 64kbps
3.  Router1 ----> Router5 ----> Router4 ----> Router3
                         256kbps          +         256kbps          +         256kbps = 768kbps
                                       හරි ඔය උඩින් පෙන්නල තියෙන්නෙ ඒ මාර්ගයන් 3න හා මාර්ගයන් වල bandwidth වල එකතුවත් එක්කයි. දැන් IGRP බලනව මොකද්ද වැඩියෙන්ම bandwidth තියෙන මාර්ගය කියල.ඊට පස්සෙ තමයි අනිත් අතුරු කාරණා ටිකත් බලල IGRP  තීරණය කරන්නෙ මොකක්ද හොදම මාර්ගය network 1 වල ඉදල network2 වලට යන්න. අපේ උදාහරණය විදියටනම් හොදම මාර්ගය වෙන්නෙ තුන්වෙනි මාර්ගයයි, මොකද එකෙ තමයි වැඩිම bandwidth එකක් තියෙන්නෙ. IGRP වලදි metric එක ගණනය කරන්නෙ highest bandwidth and lowest delay වල එකතුවෙන් කියල සරලව මතක තියාගන්න.ඔයාලට හරියටම IGRP වලදි metric එක ගණනය කරන හැටි CISCO මාමලාගෙන්ම අහගන්න පුළුවන්   පහල තියෙන සබැදියෙන් ගිහින්.
http://www.cisco.com/en/US/tech/tk365/technologies_tech_note09186a008009405c.shtml#findingmetric
http://www.cisco.com/en/US/docs/ios/12_0/np1/command/reference/1rigrp.html
දැන් අපි බලමු මගින් නවත්වපු IGRP වල තියෙන අනිත් ලක්ෂණ මොනවද කියල..

• IGRP සැකසුම් කරපු Routers 255.255.255.255 කියන broadcast address එක තමයි routing update අනිත් Routers වලට යවන්න උපයෝගි කරගන්නෙ.
• කලින් පාඩම් වලදි RIP යටතෙ අපි කතා කෙරුව timers හතරක් ගැන. අන්න ඒ timers ඒ විදියටම IGRP වලදිත් බාවිතා වෙනව. හැබැයි පොඩි වෙනස්කමකුත් එක්ක. ඒ තමයි IGRP timers වල කාලයේ පවතින වෙනස.ඒ කිව්වේ IGRP timers RIP timers වලට වඩා වැඩි කාලයකින් යුක්ත වීමයි (timers ගැන කලින් පාඩම් වලදි විස්තරත් එක්කම කතාකරල තියෙනව). පහතින් තියෙන්නෙ IGRP වල පෙරනිමිතියෙන්ම සැකසිල තියෙන timers වල අගයනුයි.

1. Update timer           - තත්පර 90
2. Invalid timer           - තත්පර 270
3. Hold - down timer  - තත්පර 280
4. Flush timer              - තත්පර 630

• IGRP සැකසුම් කරපු Router අතර routing update හුවමාරු වෙන්නෙ එකම Autonomous system number එකකින් එම Routers වලට IGRP සැකසුම් කරල තිබුනොත් විතරයි. ඒ කිව්වේ Autonomous system number එක අසමාන විදියට network එකේ Router වලට සැකසුම් කරල තියෙනවනම් ඒ Routers අතර routing update හුවමාරු වෙන්නේ නෑ. කියපු දේ තේරුනේ නැතත් අවුලක් නෑ. මේ ඇටේ නම්බරේ මොකක්ද කියල ක්‍රියාකාරකම් කරද්දි ඔයාලට හොදටම තේරෙයි.

                                      හරි දැන් ක්‍රියාකාරකම් වලට යමු.ඊට කලින් බලමු මොනවද IGRP සැකසුම් කරන්න ඕන වෙන command කියල.

Router(config)# router igrp < autonomous system number >

Router(config-route)#network <network address>

ඔය command තමයි IGRP සැකසුම් කරන්න බාවිතා කරන්නෙ. පළවෙනි command එකේ තියෙන autonomous system number කියන තැනට 0 -65536 අතර කැමති ඉලක්කමක් දාන්න පුළුවන්. වැදගත්ම දේ තමයි ඒ ඉලක්කමම තමයි network එකේ IGRP සැකසුම් කරන අනිත් හැම Router එකකටමත් දැමිය යුතු වීම. එහෙම දැම්මෙ නැත්තන් වෙන වැඩේ මම කලින්ම කිව්වනේ. එහෙනම් දැන් තියෙන්නෙ ක්‍රියාකාරකම කරල බලන්න..

මේ ක්‍රියාකාරකමේදිත් කලින් පාඩම් වලදි කලා වගේම ඔයාලට කැමති IP address දාල Router වලට මුලික සැකසුම් කරගන්න. ඒ කිව්වෙ interface සැකසුම්, serial interface වලට cock rate set කිරිම වාග් දේවල්. හැබැයි IGRP කියන්නෙ classfull routing protocol එකක් හින්ද ක්‍රියාකාරකමට IP address දාද්දි ඒක ගැනත් ටිකක් සැලකිලිමත් වෙන්න (කලින් පාඩම් වලදි මේ ගැන කතා කරල තියෙනව).හරි දැන් අපි උඩ තියෙන ක්‍රියාකාරකමට අදාල Routers වලට IGRP සැකසුම් කරමු.

Router1 සදහා IGRP සැකසුම්.

Router1(config)#router igrp 10 (මෙතනදි 10 විදියට දාල තියෙන්නෙ Autonomous system number එකයි )
Router1(config-route)#network 10.0.0.0
Router1(config-route)#network 125.0.0.0
Router1(config-route)#network 192.168.10.0

Router2 සදහා IGRP සැකසුම්.

Router2(config)#router igrp 10 (කලින්ම කිව්වනෙ එකම network එකේ තියෙන Router වලට IGRP සැකසුම් කරන කොට සෑම Router එකකම autonomous system number එක සමාන වෙන්න ඕන කියල, අන්න ඒ හින්දමයි මෙතනත් 10 තියෙන්නෙ) 
Router2(config-route)#network 172.20.0.0
Router2(config-route)#network 122.0.0.0
Router2(config-route)#network 201.120.12.0
Router2(config-route)#network 192.168.10.0

Router3 සදහා IGRP සැකසුම්.

Router3(config)#router igrp 10 (Autonomous system number එක 10 විදියටම දැමිය යුතුයි)
Router3(config-route)#network 201.120.12.0
Router3(config-route)#network 130.11.0.0

දැන් ක්‍රියාකාරකමේ තියෙන Router සේරටම IGRP සැකසුම් කරල ඉවරයි. එක Router එකක ඉදල අනිත් Router වල network වලට data packet යවල හරි ping කරල හරි බලන්නෙ අපි කරපු IGRP සැකසුම් හරිද කියල.
                                  තව පොඩි IGRP සැකසුමක් ඉතුරුවෙලා තියෙනව කතා කරන්න, ඒ තමයි පාඩම මුලදි කියපු IGRP පෙරනිමිතියෙන් hops 100 දක්වා විතරයි සහයෝගය දක්වන්නෙ හා පොඩි සැකසුමකින් ඒක උපරිම hops 255 දක්වා සහයෝගය දක්වන විදියට සකසන්න පුළුවන් කියල කියපු කතාව. ඒක කරන්නෙ මෙහෙමයි..

Router1(config)#router igrp 10 
Router1(config-router)#metric maximum-hops 255 

මේ පොඩි command එකෙන් පස්සෙ IGRP සැකසුම් කරපු Router එක උපරිම hops 255 දක්වා සහයෝගය දක්වනව. දැන් බලමු IGRP සැකසුම් වල තොරතුරු බලාගන්න පුළුවන් command ටිකක්.

**IGRP route විතරක් routing table එකෙන් බලා ගැනීම.

                        Router1#show ip route igrp

**IGRP debugging (routing update සිදුවන ආකාරය) තොරතුරු බැලීම.

                        Router1#debug ip igrp transaction 

                        Router1#debug ip igrp events

දැන්නම් IGRP සැකසුම් සේරම කතා කරල ඉවරයි. ඉවර නෑ තව එකක් ඉතුරුවෙලා තියනව කතා කරන්න.ඒ තමයි IGRP සැකසුම් Router එකෙන් ඉවත් කරන විදිය.ඒක කරන්නෙ මෙහෙමයි..

Router1(config)#no router igrp 10 (මතක ඇතුව command එකේ අවසානෙට IGRP සැකසුම් කරද්දි දාපු ඇටේ නම්බරේම දාන්න)

                                          දැන්නම් IGRP ගැන කතාකරල ඉවරයි. තව අපිට තියෙන්නෙ OSPF හා EIGRP කියන routing protocol දෙක ගැන කතාකරන්න විතරයි. එතකොට CCNA routing පාඩම් ටික ඉවර වෙනව. ඊට පස්සෙ ACL එහෙමත් නැත්තම් access control list ගැන අපි කතා කරමු.තවත් අළුත් පාඩමකින් හම්බවෙනකන් කට්ටියටම..

***** ජය ශ්‍රී *****

CCNA දහ අටවන පාඩම Routing v (RIP configuration)

CCNA දහ අටවන පාඩම Routing v (RIP configuration)

                                                  මේ පාඩම පටන්ගන්නෙ කලින් ලිපියෙදි කතාකරපු RIP (Routing Information Protocol) එක කොහොමද Router එකට සැකසුම් කරන්නෙ කියලයි. ඊට කලින් අපිට දා හත්වන පාඩමේදි මගඇරුනු RIPv1 හා RIPv2 ගැන වෙන වෙනමත් ටිකක් කතාකරන්න තියෙනව. කලින් පාඩම බලපු නැති කට්ටිය ඉන්නවනම් මෙතනින් ගිහින් ඒ පාඩම බලලම මේ පාඩමට එන්න. අපි කලින් පාඩමේදි කතා කරපු RIP වල තියෙන හැම ලක්ෂණයක්ම RIPv1 හා RIPv2 වල තියෙනව. දැන් අපි බලන්න යන්නෙ මේ version දෙකට තියෙන වෙනස් ලක්ෂණත්, RIPv1 හා RIPv2 Router එකට සැකසුම් කරන විදියත් ගැනයි. 

• RIPv1 :

                      කලින් පාඩමේ RIP වල තිබුනු ලක්ෂණ වලට අමතරව RIPv1 එකේ දකින්න තියෙන විශේෂ ලක්ෂණ වෙන්නෙ මේවයි.

1. RIPv1 කියන්නෙ classfull routing protocol  එකක්.(classfull ගැන දැනගන්න ඕනනම් CCNA පහලොස්වන පාඩම බලන්න)
2. RIPv1 වලදි routing updates අනිත් Routers වලට යවන්න යොදාගන්නෙ 255.255.255.255 කියන broadcast IP address එකයි. (broadcast කියන්නෙ මොකද්ද කියල දැනගන්න මෙතනින් ගිහින් transmission පාඩම බලන්න) 

හරි දැන් තියෙන්නෙ අපිට RIPv1 Router වලට  සැකසුම් කරල Router වල තියෙන network අතර සමබන්ධතාවයක් ගොඩනගාගන්නෙ කොහොමද කියල බලන්නයි. මුලින්ම බලමු RIPv1 එක සැකසුම් කරන්න යොදාගන්න command මොනවද කියල. distance vector routing protocol ගැන කතාකරද්දි කිව්ව මතකයිනේද Router සදහා මේ protocol සැකසුම් කිරීම ගොඩක් පහසුයි කියල. එහෙනම් මෙන්න මේවයි අපිට ඕන වෙන command ටික.

Router(config)# router rip

Router(config-route)#network <network address>   

දෙවනි command එකේ <network address> කියන තැනට දාන්න ඕන අපි සැකසුම් කරන Router එකේ directly connected network වල network address.එහෙනම් පල්ලැහැ තියෙන ක්‍රියාකාරකම කරන ගමන්ම බලමු කොහොමද RIPv1 Router එකට සැකසුම් කරන්නෙ කියල. 

                                      ඔයාලට කැමති විදියට IP address බාවිතා කරල ඉහත විදියට network එක හදාගන්න (ඔයාලගෙම විදියකට හදාගත්තත් කමක් නෑ, මම  කරල පෙන්නන්නෙ ඉහත රුපෙ තියෙන විදියටයි). Router වලට network හදද්දි ටිකක් සැලකිලිමත් වෙන්න. මොකද RIPv1 classfull routing protocol එකක් හින්ද VLSM වලට සහයෝගය දක්වන්නෙ නැහැ. එහෙමත් නැත්තම් subnet කරපු network අතර සම්බන්ධතාවයන් ගොඩනගාගන්න යොදාගන්න බැහැ. කියපු දේ තේරුනේ නැති කෙනෙක් ඉන්නවනම් ආයෙත් පසුගිය routing පාඩම් ටිකනම් බලන්නම වෙනව. නැත්තම් මේ පාඩම තේරෙන්නෙම නැතිවෙයි. එත් එක්කම මම දාල තියෙන IP address ගැන මොකක්හරි ප්‍රෂ්ණයක් තිබුනොත් අහන්නත් අමතක කරන්න එපා.
                                 උඩින් පෙන්නල තියෙන ක්‍රියාකාරකම කරන්න ඉස්සෙල්ල මුලින්ම කරන්න ඕන දේ තමයි Router වල interface වලට IP address සැකසුම් කරල serial interface වලට clock rate සැකසුම් කරල ඒ සැකසුම් Router එකේ ගබඩා කරගන්න එකයි (මේ සියළු දේවල් කරන හැටි පසුගිය පාඩම් වලින් විස්තර කරල තියෙනව). හරි දැන් එහෙමනම් ඉස්සෙල්ලම Router1 වලට RIPv1 සැකසුම් කරමු.

Router1(config)#router rip
Router1(config-router)#network 10.0.0.0        (10 Class A වලට අයත් වේ)
Router1(config-router)#network 125.0.0.0       (125 class A වලට අයත් වේ)
Router1(config-router)#network 192.168.10.0    (192 Class C වලට අයත් වේ)

              Router1 වල RIPv1 සැකසුම් දැන් ඉවරයි. දැන් ඔයාලට ගැටළුවක් ඇති ඇයි Router1 එකේ තියෙන network වල හරි network address එක මෙතනට දාල නැත්තෙ කියල. හරියට මම පහලින් පෙන්නල තියෙනව වගේ.

Router1(config)#router rip
Router1(config-router)#network 10.0.0.0
Router1(config-router)#network 125.0.0.0 (/13 ලෙස තියෙන හින්ද network address එක මෙසේ විය යුතුයි)
Router1(config-router)#network 192.168.10.0

                                   ඒකටත් හේතුවක් තියෙනව. ඒක තමයි RIPv1  වලදි routing update සමග subnet mask එක advertise නොකරන නිසා (classfull routing protocol වල ලක්ෂණයකි), අපි හරි network address එක දමා Router එකට RIPv1 සැකසුවත් RIPv1 එය advertise කරන්නෙ  classfull network address එකක් විදියටයි. එමනිසා අපිට කෙලින්ම RIPv1 සැකසුම් කරද්දි ලේසියෙන්ම IP address එක අයත් වන class එකේ network address එක Router එකට සැකසුම් කරන්න හැකිවෙනව. ඔයාලට කැමතිනම් subnet mask එකට ගැලපෙන විදියට network address එක Router එකට සැකසුව කියල Router එක තරහ වෙන්නෙ නම් නෑ. එහෙමත් RIPv1 වැඩකරනව.
දැන් අපි උඩින් කතාකරපු දේවල් ටික මතක් කරගෙනම Router2 එකට RIPv1 සැකසුම් කරමු.

Router1(config)#router rip
Router1(config-router)#network 122.0.0.0        (122 Class A වලට අයත් වේ)
Router1(config-router)#network 172.20.0.0       (172 class B වලට අයත් වේ)
Router1(config-router)#network 192.168.10.0     (192 Class C වලට අයත් වේ)

                                           හරි දැන් අපි Router දෙකටම RIPv1 සැකසුම් කරල ඉවරයි. දැන් කරපු සැකසුම් Router එකේ ගබඩා කරල  එක් Router එකක ඉදල තවත් Router එකකට data packet හරි ping කරල හරි බලන්න. ඒ වගේම දැන් අපිට පුළුවන් Router වලට කරපු RIPv1 සැකසුම්  නිසා Routing update මගින් Router තමන්ගෙ Routing table එක හදාගෙන තියෙන හැටිත් බලන්න. show ip route කියන command එක තමයි ඒකට පාවිච්චි කරන්නෙ. හරි දැන් අපි බලමු Router1 වල routing table එක.

Router1#show ip route

C    10.0.0.0/8 is directly connected, FastEthernet0/1
R    122.0.0.0/8 [120/1] via 192.168.10.2, 00:00:20, Serial0/0
     125.0.0.0/13 is subnetted, 1 subnets
C       125.0.0.0 is directly connected, FastEthernet0/0
R    172.20.0.0/16 [120/1] via 192.168.10.2, 00:00:20, Serial0/0
     192.168.10.0/30 is subnetted, 1 subnets
C       192.168.10.0 is directly connected, Serial0/0
(මෙතනදි C වලින් directly connected network ද R වලින් RIP routing update මගින් ලබාගත්තු routes ද Router එක විසින් අපිට පෙන්වනව)

 දැන් පේනව නේද RIP routing update මගින් Router2 වල තියෙන network වලට අදාලව routes Router1 එකේ හැදිල තියෙන හැටි. ඒ වගේම Router එක විසින්RIP update වලින් ලබාගත්තු route විතරක් show ip route rip කියන command එකෙන් බලාගන්න පුළුවන්. 

Router1#show ip route rip
R    122.0.0.0/8 [120/1] via 192.168.10.2, Serial0/0
R    172.20.0.0/16 [120/1] via 192.168.10.2, Serial0/0

(හොදට බලන්න මෙ update වල අපි කලින් පාඩමේ කතාකරපු සේරම දේවල් ටික තියෙනව. /8,/16 classfull විදියට තමයි route එක හදාගෙන තියෙන්නෙ.  120 විදියට තියෙන්නෙ administrative distance එකයි ඊට පස්සෙ තියෙන්නෙ පmetric එකයි එහෙමත් නැත්තන් hop count ප්‍රමාණයයි)

Router එක හරහා RIP routing update සිද්ධවෙන හැටි අපිට සජීවීවම debug ip rip කියන command එක හරහා බලාගන්න පුළුවන්.

Router1#debug ip rip
RIP protocol debugging is on
Router1#RIP: received v1 update from 192.168.10.2 on Serial0/0
      122.0.0.0 in 1 hops
      172.20.0.0 in 1 hops
RIP: sending  v1 update to 255.255.255.255 via FastEthernet0/1 (10.0.0.1)
RIP: build update entries
      network 122.0.0.0 metric 2
      network 125.0.0.0 metric 1
      network 172.20.0.0 metric 2
      network 192.168.10.0 metric 1

මතක තියාගන්න මේ විදියට debug තොරතුරු බලද්දි Router එක නොකඩවා (අපි නවත්වන තුරු) update වීම් පෙන්වනව. ඒක නවත්වන්න නම් undebug all කියන command එක බාවිතා කරන්න වෙනව. දැන් බලමු කොහොමද ‍අපි මෙච්චර වෙලාම Router එකට කරපු RIP සැකසුම් පමනක් Router එකෙන් අයින් කරන්නෙ කියල. හරි ලේසියි, no router rip කියන command එක විතරයි ඒකට අපිට ඕන වෙන්නෙ. මේ command එක Router එකට දුන්න ගමන්ම RIP configuration සියල්ලම නැතිවෙලා යනව. හරි දැන් අපි RIPv1 ඇති කරන තැනේ ඉදල නැති කරන තැන වෙනකම්ම කතා කලා. ඒ වැඩේම RIPV2 වලටත් කරලම බලමු.

• RIPv2 :

                           RIPv2 වලට විතරක් අවේනික වුනු ගතිලක්ෂණ තමයි දැන් බලන්න තියෙන්නෙ. කලින් කතාකරපු RIPv1 වලට වඩා ගොඩක් පහසු විදියට network එක තුල RIPv2 එක යොදාගන්න පුළුවන්. ඒකට හේතු තමයි පහලින් පෙන්නල තියෙන්නෙ.

1. RIPv2 කියන්නෙ classless routing protocol එකක්. ඒ කියන්නෙ VLSM වලට සහයෝගය දක්වන එහෙමත් නැත්තම් අපිට අවශය විදියට subnet කරපු network Router හරහා එකින් එක සම්බන්ද කරන්න පුළුවන් routing protocol එකක්.  
2. RIPv2 වලදී routing update අනෙක් Routers වලට යවන්න යොදාගන්නෙ 224.0.0.9 කියන multicast address එකයි.

දැන් තියෙන්නෙ RIPv2 Router එකට සැකසුම් කරන්නයි. ඒකටත් මම පහලින් තියෙන network එක උදාහරණයක් විදියට අරන් තමයි සැකසුම් කරල පෙන්නන්නෙ. කලින් කිව්ව වගේ ඔයාලගෙම network design එකක් අරන් RIPv2 සැකසුම් කරන්න බලන්න. 

                            හරි දැන් මේ network එකේ තියෙන Router වලටත් කලින් ක්‍රියාකාරකමේ කෙරුව වගේම interfaces හා clock rate සැකසුම් ඔයාල හදාගන්න. මෙතනදි මම පෙන්නන්නෙ RIPv2 Router එකට සැකසුම් කරන හැටි විතරයි. පහලින් දාල තියෙන්නෙ RIPv2 සැකසුම් සදහා අවශ්‍ය වෙන command ටික.
Router(config)# router rip
Router(config-router)#version 2 

Router(config-router)#network <network address>
Router(config-router)#no auto-summery
      දැන් බලමු මේ command එකින් එක මොනවද කියල. router rip කියන එකෙන් Router එකට දන්වනව RIP protocol සැකසුම් කරන බව හා version 2 කියන එකෙන් එය RIPv2 බවත් Router එකට දන්වනව. network කියන command එක ගැනනනම් අපි කලිනුත් කතා කලානෙ. හැබැයි මෙතනදිනම් subnet mask එකට ගැලපෙනම network address එක දාන්න වෙනව.මොකද RIPv2 classless routing protocol එකක් හින්ද. ඊලගට තියෙන්නෙ වැදගත්ම command එක. no auto-summery කියන command එක හින්ද තමයි Router එක විසින් network address එක classfull විදියට නොගෙන අදාල subnet mask එකේ විදියට ගන්නෙ. අපි no auto-summery කියන command එක RIPv2 වල බාවිතා කලේ නැත්තම් subnet කරපු network තියෙන Routers එකින් එක සම්බන්ධ කරන්න බැරිවෙනව (ඒකට හේතුව වෙන්නෙ RIPv2 විසින් network address එක classfull විදියට summarize කිරීමයි). ඒ කියන්නෙ නැවතත් අපි RIPv1 ම Router වලට සැකසුම් කලා හා සමාන වෙනව.දැන් Router  වලටකලින් කතාකරපු command යොදාගෙන සැකසුමු කරමු.
*ඉස්සෙල්ලාම Router1 වලට සැකසුම් කරමු...

Router1(config)#router rip
Router1(config-router)#version 2
Router1(config-router)#network 212.1.29.0
Router1(config-router)#network 192.168.10.0
Router1(config-router)#network 195.164.45.0
Router1(config-router)#no auto summary

*Router2 සැකසුම්...

outer2(config)#router rip
Router2(config-router)#version 2
Router2(config-router)#network 195.164.45.0
Router2(config-router)#network 212.1.29.8
Router2(config-router)#no auto-summary

*Router3 සැකසුම්...

Router3(config)#router rip
Router3(config-router)#version 2
Router3(config-router)#network 192.168.10.0
Router3(config-router)#network 196.40.122.0
Router3(config-router)#network 200.100.10.0
Router3(config-router)#no auto-summary

RIPv2 වලදිත් අපි RIPv1 වල අන්තිමට කතා කරපු command ටික බාවිතා කරල routing table එක බැලීම, debuging තොරතුරු බැලීම වැනි දේ කරන්න පුළුවන්. උදාහරණයක් විදියට Router1 වල තොරතුරු බලමු.
**show ip route හරහා Router1 වල routing table එක බැලීම

Router1#show ip route
192.168.10.0/30 is subnetted, 1 subnets
C       192.168.10.0 is directly connected, Serial0/0
     195.164.45.0/30 is subnetted, 1 subnets
C       195.164.45.0 is directly connected, Serial0/1
     196.40.122.0/30 is subnetted, 1 subnets
R       196.40.122.0 [120/1] via 192.168.10.2, 00:00:06, Serial0/0
     200.100.10.0/29 is subnetted, 1 subnets
R       200.100.10.0 [120/1] via 192.168.10.2, 00:00:06, Serial0/0
     212.1.29.0/29 is subnetted, 2 subnets
C       212.1.29.0 is directly connected, Ethernet1/0
R       212.1.29.8 [120/1] via 195.164.45.2, 00:00:05, Serial0/1
(මෙතනදි C වලින් directly connected network ද R වලින් RIP routing update මගින් ලබාගත්තු routes ද Router එක විසින් අපිට පෙන්වනව)

                            මේ විදියටම show ip router rip හරහා routing table එකේ තියෙන RIP route පමණක්ද, debug ip rip කියන command එක හරහා RIPv2 තුල සිද්ධවෙන කටයුතුත් අපිට බලාගන්න පුළුවන්. ඒ වගේම no router rip වලින් කලින් වගේම RIP සැකසුම් නැතිකරල දාන්නත් පුළුවන්. දඅන්නම් RIPv1 හා RIPv2 සැකසුම් Router වලට කරන හැටි අපි ඉගෙන ගෙන ඉවරයි. RIP වලදි කරන්න පුළුවන් තවත් පොඩි සැකසුම් ටිකක් දැන් බලමු. මම කලින් පාඩමේදි RIP routing loop ඇතිවෙන එක වලක්ව ගන්න යොදාගන්න timers වගයක් ගැන කිව්ව මතනයි නේද. අන්න ඒ timers වල පෙරනිමිති අගයන් එහෙමත් නැත්තන් default අගයන් තමයි මම එතන දාල තිබ්බෙ. ඒ අගයන් අපි කැමති විදියට පහත විදියට වෙනස් කරගන්නත් පුළුවන්.

Router(config)#router rip 
Router(config-router)#timers basic 20 120 120 160

(timer basic වලට පස්සෙ තියෙන්නෙ එක් එක් timer එක සදහා සකසපු වෙලාවලුයි. මේ command එකේ timers වල පළමු අගය විදියට තියෙන්නෙ update time එකයි(මේ timer එකනම් routing loop ඉවත් කරන්න දායක වෙන්නෙ නෑ)ඊට පස්සෙ තියෙන්නෙ invalid time එක,hold down timer එක, flush timer එක යන පිළිවෙලටයි.ඔයාලට කැමති අගයන් ඔය පිළිවෙලට දාල RIP වලදි පෙරනිමිතියෙන් තියෙන timers වග අගයන් වෙනස් කරගන්න පුළුවන්)

RIP passive interface:
                       RIP වලදී Router එකට තවත් පොඩි සැකසුමක් අපිට කරන්න පුළුවන්. ඒ තමයි RIP passive interface සැකසුම. මොකක්ද මේ passive interface එකෙන් කරන්නෙ, passive අකාරයට සැකසුම් කරපු interface එකකින් Routing updates එම interface එක හා සම්බන්ධ අනිත් Routers වලට යැවීමෙන් වලකිනව. නමුත් ඒ interface එක හරහා අනෙක් Routers වලින් එවන routing update ලබාගැනීමනම් සිදුකරනව. පහත තියෙන විදියට තමයි RIP වලදි Router එකකට passive interface එකක් සකසන්නෙ.

Router3(config)#router rip 
Router3(config-router)#passive-interface serial 0/1 

(මෙතනදි Router3 එකේ serial 0/1 interface එකෙන් Router1 හා Router2 වලින් එවන routing update ලබා ගැනීම සිදුකලත්  serial 0/1 හරහා Router3 එකේ routing update යැවීම සිදු නොකරයි. එමගින් වෙන්නෙ Router1 හා Router2 වලට Router3 එකට සම්බන්ද network සමග තොරතුරු හුවමාරු කරගත නොහැකි වීමයි).

Router එකකට RIP සැකසුම් වලින් පසු  passive-interface default යන command එක ගැසුවොත් එම Router එකේ සියළුම interfaces passive interfaces බවට පත්වෙනව.


දැන්නම් අපි මේ පාඩම හරහා RIP වලදී කතාකලයුතු සියළුම දේ කතාකලා කියලයි මටනම් හිතෙන්නෙ. මට මගඇරුන දෙයක් තියයෙනවනම් ඒ ගැන කියන්න. ඒ වගේම මේ පාඩමට අදාල තවත් ගැටළු තියෙනවනම් අහන්නත් අමතක කරන්න එපා. එහෙන්ම ඊලග පාඩමෙන් තවත් Dynamic Routing protocol එකක් සමග හමුවෙමු.එතෙක් ඔබට 

 ***** ජය ශ්‍රී ******