CCNA පහලොස්වන පාඩම Routing ii Dynamic Routing

CCNA පහලොස්වන පාඩම Routing ii Dynamic Routing

                                      

                                        අපිට මේ පාඩමෙන් කතාකරන්න තියෙන්නෙ Default routing උනත් ඒ ගැන Routing අන්තිම පාඩමෙන් කතා කරමු. මේ පාඩමෙන් බලන්නේ Dynamic routing වර්ග හා ඒ එක් එක් Dynamic routing වලට අයත්වන Routing protocol මොනවද කියලයි. මේ පාඩමේදි කලින් පාඩමේ සදහන් කරපු destination network, nexthop වැනි පද ගැන පැහැදිලි කිරීමක් කරන්නෙ නහැ. හරි ඉස්සෙල්ලාම බලමු අපිට දක්නට ලැබෙන Dynamic routing වර්ග මොකවද කියල.

                මම උඩින් පෙන්නල තියෙන රූපෙ කොළ පාට ඊතල වලින් දක්වල තියෙන්නෙ එක් එක් Dynamic Routing වර්ග වලට අදාල CCNA සදහා අවශ්‍ය වෙන Dyanamic routing protocol කිහිපයකුයි. ඇයි මේ Dynamic routing ඕන වෙන්නෙ static routing තියෙද්දි කියන හේතුව දැන් හොයල බලමු. මතකද අපි කතාකලා static routing වලදි සේරම network information හැම Router එකකටම manually command මගින් ඇතුලත් කරන්න ඕන කියල, සහ විශාල network සදහා යොදාගැනීමේදී තියෙන අපහසුතාවයන් පිළිබදව. අන්න ඒ ගැටළු හා අපහසුතාවයන් මගහරවන්න තමයි අපි Dynamic routing පාවිච්චි කරන්නෙ.

                                        Dynamic routing ආවෙ static routing වල  කලින් කියපු දුර්වලතා මගහරවන්න උනත් Dynamic routing වලත් දුර්වලතා නැතුවමත් නෙමෙයි. Dynamic routing වල තියෙන ප්‍රධානම වාසිය තමයි, වේගත්ව (dynamically) Remote network (කලින් පාඩමේ destination network කියල කිව්වෙත් මේවටම තමයි) සොයාබලා ඒ සදහා අවශ්‍ය routes (මාර්ගයන්) ස්වයංක්‍රීයවම routing table එකට ඇතුලත් කර ගැනීම. ඒ කියන්නෙ Router සැකසුම් සදහා අපගේ දායකත්වය ඉතා සුළු ප්‍රමාණයක් පමනයි Dynamic routing බාවිතා කරද්දි අපි Router එකට ලබා දිය යුත්තෙ. කලින් කියපු විදියට Routers තමන්ගෙ routing table හදාගන්නෙ එයාල තම තමන්ගෙ routing table network එකේ තියෙන අනිත් Routers සමග බෙදාගන්න (share) හින්දයි. මෙහෙම බෙදාගනිද්දි Routers බලනව තමන්ගෙ routing table එකේ නැති අනෙක් Routers වලින් ලැබුනු routing table වල ඇති routes මොනවද කියල. එහෙම route එකක් තියෙනවනම් ඒ route එක තමන්ගෙ routing table එකට දාගැනීමෙන් තමයි මේ ක්‍රියාවලිය ස්වයංක්‍රීයවම සිද්ධ වෙන්නෙ. ඔන්න ඕකටම තමයි කියන්නෙ Router බෙදාගෙන කෑම කියල.

                                    මෙහෙම Router වල බෙදාගෙන කන වැඩේ නිතරම සිද්ධ වෙන හින්ද Router එකේ තව වැඩක් වෙනව. ඒව තමයි Dynamic routing වල තියෙන ප්‍රධානම අවාසිත් වෙන්නෙ. Router වලට සැකසුම් කරල තියෙන Dynamic routing protocol හරහා මේ ක්‍රියාවලිය සිද්ධ වෙද්දි Router එකේ CPU/RAM භාවිතය වැඩිවෙනව. ඒ තියන්නෙ Router එකේ performance අඩුවෙනව කියන එකයි. ඒ වගේම routing table එහෙමත් නැත්තම් routing updates  හැමතිස්සෙම network එක හරහා හුවමාරුවෙන හින්ද network bandwidth එකටත් ඒක යම්කිසි බලපෑමක් ඇති කරනව. එතකොට ඉහතින් සදහන් කරපු කරුනු දෙක නිසා Router එක හරහා  data packet  හුවමාරුවීමේ වේගය අඩු වෙන්න පුළුවන්.

අපි උඩින්ම කතාකරපු Dynamic routing වර්ග වල තියෙන routing protocol පහත විදියට අයෙමත් කොටස් දෙකකට බෙදා දක්වන්න පුළුවන්.

මොනවද මේ Classfull routing protocol හා Classless routing protocol කියන්නෙ කියල දැන් අපි බලමු.

**Classfull Routing Protocol:

                                          CCNA පාඩම් මාලාවෙ ක්‍රියාකාරකම් කොටසින් IP address හා subnetting ගැන හොද අවබෝදයක් ලබාගෙන ඇති කියල මම හිතනව. ඒ ගැන හොද අවබෝදයක් නැතුව classfull routing protocol ගැන හොද අවබෝදයක් ලබාගන්න ටිකක් අමාරුයි කියලයි මටනම් හිතෙන්නෙ. මොකද මේ  classfull routing protocol ගැන කතා කරද්දි subnetting කියන කොටස තමයි ගොඩක් වැදගත් වෙන්නෙ. classfull routing protocol subnetting කරපු network වලට සහයෝගය නොදැක්වීම තමයි ඒකට හේතුව.classfull කියද්දිම ඔයාලට මතක්වෙන්න ඕන පහලින් දාල තියෙන subnet mask ටික.

class A:  255.0.0.0   [/8]

class B:  255.255.0.0 [/16]

class C:  255.255.255.0 [/24]

                දන්නවනෙ subnetting කිරීමෙන් IP address කාර්යක්ෂමව යොදාගෙන අපිට network නිර්මාණය කරන්න පුළුවන් කියල. ඉතින් ඔය කලින් කියපු විදියට network නිර්මාණය කිරීමටම අපි තවත් නමක් කියනව. ඒ තමයි VLSM, මේ නම හැදිල තියෙන්නෙ Variable Length Subnet Mask කියන වචන වල එකතුවෙනුයි. බලන්න ඒ වචන වලම තියෙනව නේද අපි subnetting වලින් කරන දේම. subnetting කියන්නෙත් වෙනස් වෙනස් පරාසයන්ගෙ subnetmask යොදාගෙන අපට අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට IP address network එක තුල බාවිතා කරමින් කාර්යක්ෂම, ආරක්ෂාකාරී network සෑදීමනෙ. subnetting කියන්නෙත් VLSM නම් classfull routing protocol VLSM සදහාත් සහයෝගය දක්වන්නෙ නෑ කියල ඕනම ගොනෙකුට හිතාගන්න පුළුවන් :)

                                                     දැන් බලමු මොකද classfull routing protocol සහයෝගය දක්වන්නැත්තෙ subnetting කරපු network වලට, එහෙමත් නැත්තම් VLSM වලට. ඒකට හේතුවෙන දුර්වලතාවයන් තුනක් classfull routing protocol වල දකින්න පුළුවන්.


**** 1 
classfull Routing protocol සැකසුම් කරපු Routers ඒ සැකසුම්ම තියෙන අනෙක් Routers සමග routing updates බෙදාගනිද්දි subnet mask එක එම routing updates වල අඩංගු නොවීම පළවෙනි දුර්වලතාවය විදියට අපිට සලකන්න පුළුවන්. subnet mask එක routing update වල නැතිවීම නිසා අනෙක් Routers වලට remote network වල නිවරදි තොරතුරු ලබාගන්න බැරි වෙනව. subnetting කරපු network address එකක සියළු තොරතුරු subnet mask එකෙයි අඩංගු වෙලා තියෙන්නෙ. පහත උදාහරණය බලන්න
උදා:
192.168.10.16 
මේ විදියට network address එකක් විතරක් තියෙද්දි මේක අඩංගු network එක ගැන මොකුත්ම කියන්න බෑ නේද?


192.168.10.16/29  [255.255.255.248]
දැන් බලන්න පහත විස්තර සේරම subnet mask එක උපයෝගී කරගෙන කියන්න පුළුවන්.
Network address      :  192.168.10.16
Subnets (networks)  :  32
Hosts (computers)    :  6
Broadcast address    :  192.168.10.23
මෙන්න මේ හේතුව නිසා classfull routing protocol VLSM සදහා සහයෝගය දක්වන්නෙ නැහැ.


**** 2
Classfull routing protocol  බාවිතා කරන Routers වල directly connected interface වලට සම්බන්ධ සෑම network එකක්ම එකම major network එකකට අයත්නම් ඒ සෑම network එකකටම directly connected interface එකට assign කරල තියෙන IP address එකේ subnet mask එක assign කරගන්නව. කියපු දේ දිග වැඩිනම්, තේරුනේ නැත්නම් පල්ලැහැ රූපෙ දිහා බලන්න.

                                                  කලින් කියපු විදියට Router B එක අපි උදාහරණයට ගමු. ඒකෙ S0 හා S1 කියල directly connected interface දෙකක් තියෙනව. S0 interface එකට අයත් network තමයි දම් පාටින් පෙන්නල තියෙන්නෙ. එතකොට එම network දෙකට අයත් network address වෙන්නෙ
10.3.0.0       
10.1.0.0
ඒ වගේම මේ network දෙකම එක major network එකකට අයත් වෙනව. එහෙම කියන්න හේතුව තමයි 10 ය class A IP address range එකට අයත් වීම (255.0.0.0). එතකොට මේ network දෙකේ major network එක වෙන්නෙ 10.0.0.0, මෙන්න මේ වගේ අවස්ථාවක තමයි directly connected interface එකේ subnet mask එක ඊට සම්බන්ධ සෑම network එකකටම assign කරගෙන routing table එකට දාගන්නෙ. (S1 interface එකත් මේ ආකාරයෙන්ම ක්‍රියාකරනව)
major network එකක් කියන්නෙ මොකද්ද කියල තේරුනේ නැත්තම් පහල තියෙන උදාහරණ ටික බලපුවාම ඒක තේරෙයි.

•  10.8.1.0 and 10.40.5.0 belong to the same major network          (10.0.0.0) 
•  10.1.4.5 and 11.1.4.4 do not belong to the same major network    (එයට හේතුව 10.1.4.5 හි major network එක වන්නේ 10.0.0.0 හා 11.1.4.4 හි major network එක වන්නේ 11.0.0.0 බැවිනි) 
• 192.168.1.1 and 192.168.1.254 belong to the same major network (192.168.1.0)  
•  192.168.1.5 and 192.167.2.5 do not belong to the same major 
network. (එයට හේතුව 192.168.1.5 හි major network එක වන්නේ  192.168.1.0 හා 192.167.2.5 හි major network එක වන්නේ 192.167.2.0 බැවිනි) 



****3
Classfull routing protocol විසින් VLSM සදහා සහයෝගය නොදැක්වීමට හේතුවෙන තුන්වන කාරනය තමයි දැන් කතාකරන්න යන්නෙ. ඒ තමයි අපි කලින් කතාකරපු විදියට directly connected interface වලට සම්බන්ධ network same major network එකකට අයත් නැත්තම් කෙලින්ම එම network සදහා classfull subnetmask එක Router එක විසින් assign කරගන්නව. එතකොට වෙන්නෙත් subnet කරපු network මෙ‍ම Routers සදහා බාවිතා කරන්න නොහැකි වීමයි.


                                  classfull routing protocol VLSM සදහා සහයෝගය නොදක්වන්න හේතුවෙන කාරනා තුනම අපි දැන් කතාකරල ඉවරයි. ඒත් දැන් මම කියන්න යන්නෙ classfull routing protocol වෙනස්ම විදියකට යොදාගන්න පුළුවන් විදියක් ගැනයි. මේ ක්‍රමය හරහා VLSM එහෙමත් subnetting  කරපු network යම් සීමාවක් යටතේ classfull routing protocol සමග යොදාගන්න පුළුවන්. මෙන්න මේකයි ඒ සීමාව. සියළුම Routers වලට සැකසුම් කරල තියෙන subnet (network) එකම subnet mask එකේ හා එක ලග පිහිටි (contiguous) network නම් එවනි network  classfull routing protocol හරහා එකින් එක සම්බන්ධ කරන්න පුළුවන්. උදාහරණයකින් කියනවනම් මෙහෙමයි.

බලන්න පිංතූරෙ තියෙන network address දිහා. ඒවා subnet mask එක අනුව එක ලග පිහිටි network නිසා classfull routing protocol බාවිතයෙන් එකිනෙක සම්බන්ද කරන්න පුළුවන්. 
                            මෙන්න මේ ටිකත් classfull routing protocol ගැන තියද්දි කතා කරන්නම ඕන. ඒ තමයි classfull IP address network සදහා භාවිතයෙන් විශාල IP address ප්‍රමාණයක් අපතේ යනව (ඒ සදහා පිළියමක් තමයි subnetting කියන්නෙ), ඒ වගේම classfull routing protocol දැන් ලෝකයේ router configuration සදහා යොදාගන්නෙ නැති තරම්.එයට හේතුව තමයි අපි මෙච්චරවෙලා කතාකරපු VLSM සදහා සහය නොදැක්වීම. CCNA පාඩම් මාලාවෙදි classfull routing protocol විදියට RIPv1, IGRP යන dynamic routing protocol ගැන වැඩි විස්තර අපි ඉදිරියේදී කතාකරමු.


**Classless Routing Protocol:
                                       classfull routing protocol වල තිබුනු සේරම දුර්වලතා මගහරවන්න තමයි classless routing protocol බාවිතයට ආවෙ. ඒ අනුව classless routing protocol බාවිතයෙන් VLSM (subnetting කල network) ආකාරයෙන් network සැකසුම් කර ඇති Routers එකින් එක සම්බන්ද කරන්න පුළුවන්. දැන් තේරෙනවනෙ මේ නොකියා කියන්නේ classless routing protocol VLSM සදහා සහයෝගය දක්වනව කියලයි. එය‍ට ප්‍රධානම හේතුව තමයි classless routing protocol Routing updates සමග subnet mask එකත් network එකේ ඇති අනෙක් Routers සමග බෙදාගැනීම. classless routing protocol යටතේ RIPv2,OSPF,EIGRP  යන dynamic routing protocol ගැන ඉදිරියේදී කතා කරමු.


Dynamic routing protocol Router සදහා සැකසුම් කරන ආකාරය සවිස්තරව ඉදිරි පාඩම් වලදී බලමු. එතෙක් ඔබට....

*****ජය ශ්‍රී*****

CCNA දාහතර වෙනි පාඩම Routing i (රවුටර් කපුවා)

CCNA දාහතර වෙනි පාඩම Routing i (රවුටර් කපුවා)

                                     මොනවද මේ Routing කියන්නෙ, Routing එකක් කියන්නෙ මාර්ගයකට.එතකොට Router දෙකක් හෝ ඊ‍ට වැඩි ගණනක් එකිනෙක සම්බන්ධ කරන්න තමයි මේ Routing යොදාගන්නෙ කියල මම කලින් පාඩමේත් කිව්ව මතක ඇති. අන්න ඒ හින්දම තමයි මම Router කපුව කියලත් මේකට කිව්වෙ. හැබයි ඉතින් දෙන්න සෙට් උනාට පස්සෙ කපුවව අමතක කරනව වගේ වැඩක් ‍නෙමෙයි Router එකනම් කරන්නෙ. Router එක  කපුවා හරහා සෙට් වෙලා කපුවත් ලගින්ම තියාගන්නව සප් එකට, මරුනේද ඒ වැඩෙත්.Router දෙකක් හෝ කීපයක් අතර මේ කියන routing ගොඩනගන්න ක්‍රම කීපයක්ම තියෙනව.මම පහලින් දක්වල තියෙන්න ඒ ක්‍රම කීපයයි.

               දැන් අපි බලමු මේ එක් එක් routing ක්‍රම වල තියෙන ලක්ෂණ හා ඒව කොහොමද configure කරන්නෙ කියල. 

** Static Routing :-

                                  මුලින්ම තියන්න ඕන දේ තමයි ‍static routing වලදි Routing table එක සෑදීම, ඒක maintain කිරීම, හා යාවත්කාලීන (update) කිරීම  manually ම Router එකට සැකසුම් කරන පුද්ගලයාටම සිදුකරන්න වෙනව. ඒක හින්දම static routing ක්‍රමය විශාල network සදහා යොදාගැනීම ප්‍රායොගික ක්‍රමයක් වෙන්නෙ නැහැ. දැන් අපි බලමු static routing වල තියෙන විශේෂ ල්ක්ෂණ.

• Router Router අතර static ක්‍රමයට සකස්කල routing table හුවමාරු කරගැනීමක් සිදුකරන්නෙ නෑ, ඒ හින්දම Router කිහිපයක් තියෙන network එකක සෑම Router එකක් සදහාම manually Static routing table එකක් Router එකට config කරන්න සිදුවෙනව. ඒ වගේම ඒකෙන් අනෙක් අතට තියෙන  වාසියක් වෙන්නෙ Router එකේ සිදුවන Processing ප්‍රමාණය අඩු හින්ද CPU/RAM හාවිතය වඩාත් කාර්යක්ශමව Router එක තුල සිදු කර ගැනීමට හැකිවෙන එකයි. ඒත් එක්කම network bandwidth එකත් හොදින් ප්‍රයෝජනයට ගන්න පුළුවන් වෙනව.   
• Static routing වල administrative distance එක වෙන්නෙ 1යි

Static routing තියෙන අවාසිදායක ලක්ෂණ තමයිදැන් අපි බලන්න යන්නෙ

• Network එකේ යම් කිසි වෙනස්වීමක් සිදුකෙරුවොත් (අළුත් network එකක් එකතු කලොත්, network ID වෙනස් කලොත්) ඒ වෙනස්කම එක් එක් Router වල routing table වලට එකතු (add) කරන තුරුම එම වෙනස්කල කොටස හා සම්බන්ධතාවයක් පවත්වාගන්න බැරිවෙනව.
• විශාල network සදහා යොදාගැනීම අපහසුවීම තවත් එක් අවාසියක් මේ static routing වල.

                                         දැන් අපි බලමු කොහොමද මේ static routing එක Router එකට සැකසුම් කරන්නෙ  කියල. සැම routing  සැකසුමක්ම කරන්නේ Router එකේ  Global configuration mode එකේ කියලත් හොදට මතක තියාගන්න. මෙන්න මේකයි command එක.

Router(config)# ip route <destination network address> <it's subnetmask> <nexthop IP address/exit port>

හරි දැන් command එකක් තියනවනෙ, ඒක හින්ද ක්‍රියාකාරකමකුත් දැන් කරල බලමු. ඊට කලින් මේ command එකේ එක් එක් කොටසෙන් මොකක්ද ඇතුලත් කරන්නෙ කියල බලමු. ඉස්සෙල්ලම ක්‍රියාකාරකම බලල ඉන්නකෝ,,,

             බලන්න මම මේ ක්‍රියාකාරකමේ IP address ලියල තියෙන්නෙ CIDR notation එකෙන්. එහෙම ලියන එකේ ලොකුම වාසිය තමයිලේසියෙන්ම subnetmask එක හොයාගන්න පුළුවන් වෙන එක.

උදා:- 200.100.10.1/29 IP address එකේ තියෙන network bits ගනණයි CIDR notation මගින් කියන්නෙ

            8   +   8   +   8   +   5   =29

          255.255.255.248

 මගේ පරන IP address පාඩම් ටික බලල ඒවගෙ ක්‍රියාකාරකම් ටිකත් කලානම් මේක අළුත් දෙයක් වෙන්න බෑ නේද. command එක පැහැදිලි කිරීමෙන් පස්සෙ ඔයාලගෙම IP address දාල මේ ක්‍රියාකාරකම කරල බලන්න.

මෙන්න command එකේ එක් එක් කොටසෙන් කියවෙන දේවල්,

• Destination network address:-අපි සැකසුම් කිරීමට යන Router එකේ නැති වෙනත් Router වල තියෙන, අපගේ Router එක හා සම්බන්ධ කරගන්න ඕන network වලට තමයි destination network address කියල කියන්නෙ. එතකොට මේ command එකේ මුලින්ම දාන්නෙ අපේ Router එකේ routing table එකට දාන්න ඕන network එකේ Network Address එකයි. 

උදාහරණයක් විදියට ක්‍රියාකාරකමේ තියෙන Router1 එක ගනිමු.  Router1 එකේ routing table එකේ දැනටමත් පවතින network තමයි පහලින් දක්වල තියෙන්නෙ (ඒව routing table එකට static routing විදියට configure කරල දාන්න ඕනෙ නෑ.හේතුව එම networks Router එක විසින්ම තමන්ගෙ routing table එකට දාගන්න නිසයි). මේවට කියන්නෙ directly connected routes කියලයි. පහල රූපයෙන් පෙන්නන්නෙ Router1 එකට directly connected routes ටිකයි.

        212.1.29.0      ----   255.255.255.248

        195.164.45.0  ----   255.255.255.252

        192.168.10.0  ----   255.255.255.252  

දැන් මාතෘකාවෙ තියෙන destination network address වලට යමු. අපි හිතමු Route1 එකට අනිත් Router දෙකේම තියෙන සෑම network එකක් සමගම තොරතුරු හුවමාරු කරගන්න ඕන කියල. ඒ කියන්නෙ අනෙක් Routers දෙකේම තියෙන Router1 ට directly connected නැති අනිත් සියළුම network අපිට destination network විදියට හදුන්වන්න පුළුවන්. පහත රූපයෙන් පෙන්නල තියෙන්නෙ Router1 එකට අදාල destination networks ටිකයි.           

        200.100.10.0   ----   255.255.255.248

        196.40.122.0   ----   255.255.255.252

        212.1.29.8       ----   255.255.255.248  

• It's subnetmask:- මේකෙන් කියන්නෙ destination network වල subnetmask ගැනයි. routing table එකට අපි ඇතුලත් කරන්න යන destination network එකේ subnetmask එකයි අපි මෙතන දාන්න ඕන.

• nexthop IP address / exit port:- මම කලින් පාඩමේ කියපු nexthop එකම තමයි මෙතනත් තියෙන්නෙ. destination network එකට අතුළුවෙන්න Router එක යොදාගන්නා අනෙක් Router එකේ port එකට තමයි කියන්නෙ nexthop එක කියල.අන්න ඒ port එකේ IP address එක තමයි command එකේ අන්තිමට දාන්නෙ. exit port එක කියන්නෙ Router එක destination network එකට යන්න පිටත්වන  port එකටයි. ක්‍රියාකාරකම කරද්දි මේක හොදටම ඔයාලට තේරෙයි.තව එකක් command එකේ අන්තිමට දාන්නෙ මේ මේ nexthop IP address හෝ exit port යන දෙකෙන් එකක් පමණයි.

පහත රූප සටහන බලන්න.මම ඒකෙන් පෙන්නල තියෙන්නෙ Router1 එකට අදාල nexthop එක හා exitport එකයි. ඒකෙ ගුරු පාටින් රවුම් කරල තියෙන්නෙ nexthop එකයි. තැඹිලි පාටින් රවුම් කරල තියෙන්නෙ extport එකයි.

Destination Network                Subnetmask                      NexthopIPaddress                      Exitport

       212.1.29.8                      255.255.255.248                     195.164.45.2                                 Ser 0/1

     196.40.122.0                  255.255.255.252                     192.168.10.2                                Ser 0/0

       200.100.10.0                  255.255.255.248                     192.168.10.2                                 Ser 0/0

                                     හරි දැන් ඔයාල command එකේ එක එක කොටසට දැමිය යුතු ඒව දන්නව කියල මම හිතනව.දැන් අපි static routing Router එකට සැකසුම් කරන හැටි බලමු. මම Router1 එකේ ඉදල පටන් ගන්නම්.ඊට කලින් ඔයාල සේරම Router වලට අදාල interfaces වලට IP address සැකසුම් කරල no shutdown හරහා එම interfaces ක්‍රියාකාරී කරගෙන DCE end එක සදහා clockrate එකත් set කරගන්න. මේව කරන හැටි මම කලින් පාඩම් වල හොදටම පැහැදිලි කරලයි තියෙන්නෙ.

Router1 එකට අදාල Static routing සැකසුම්:::

Router1(config)#ip route 212.1.29.8 255.255.255.248 195.164.45.2
Router1(config)#ip route 200.100.10.0 255.255.255.248 192.168.10.2
Router1(config)#ip route 196.40.122.0 255.255.255.252 192.168.10.2
Router1(config)#^Z
%SYS-5-CONFIG_I: Configured from console by console
Router1#write
Building configuration...
[OK]

ඉහත සැකසුමම අපිට exitport එක භාවිතා කරල පහත විදියටත් කරන්න පුළුවන්.

Router1(config)#ip route 212.1.29.8 255.255.255.248 ser0/1
Router1(config)#ip route 200.100.10.0 255.255.255.248 ser0/0
Router1(config)#ip route  196.40.122.0 255.255.255.252 ser0/0

                           දැන් අපි Router1 එකට Static routing කරල ඉවරයි. දැන් show ip route කියන command එක හරහා අපිට Router1 එකේ IP address table එක බලාගන්න පුළුවන්.

Router1#show ip route
Codes: C - connected, S - static, I - IGRP, R - RIP, M - mobile, B - BGP
       D - EIGRP, EX - EIGRP external, O - OSPF, IA - OSPF inter area
       N1 - OSPF NSSA external type 1, N2 - OSPF NSSA external type 2
       E1 - OSPF external type 1, E2 - OSPF external type 2, E - EGP
       i - IS-IS, L1 - IS-IS level-1, L2 - IS-IS level-2, ia - IS-IS inter area
       * - candidate default, U - per-user static route, o - ODR
       P - periodic downloaded static route

Gateway of last resort is not set

     192.168.10.0/30 is subnetted, 1 subnets
C       192.168.10.0 is directly connected, Serial0/0
     195.164.45.0/30 is subnetted, 1 subnets
C       195.164.45.0 is directly connected, Serial0/1
     196.40.122.0/30 is subnetted, 1 subnets
S       196.40.122.0 is directly connected, Serial0/0
     200.100.10.0/29 is subnetted, 1 subnets
S       200.100.10.0 is directly connected, Serial0/0
     212.1.29.0/29 is subnetted, 2 subnets
C       212.1.29.0 is directly connected, Ethernet1/0
S       212.1.29.8 is directly connected, Serial0/1

show ip route හරහා ලැබිල තියෙන out put එකේ Codes: යන කොටසට දැන්ම අවදානය යොමුකරන්න එපා. ඊට පහලින් දක්වල තියෙන්නෙ Router1 එකේ routing table එකයි. ඒකේ C අකුරින් directly connected network හා S අකුරින් static routing හරහා අපි Router එකට එකතු කරපු network ටිකත් පෙන්වනව. මේ පාඩමට අමතර දේකුත් ඔයාලට බලාගන්න පුළුවන් මේ routing table එක දිහා හොදට බැලුවොත්.බලන්න මම පහතින් දාල තියෙන කොටස දිහා

 212.1.29.0/29 is subnetted, 2 subnets

C       212.1.29.0 is directly connected, Ethernet1/0

S       212.1.29.8 is directly connected, Serial0/1  

                                                           එතන පෙන්නව නේද මම subnet දෙකක් හදපු IP address range එක හොදටම. දැන් බලමු Router2 හා Router3 වලට static routing කරන විදිහ.

Router2 එකට අදාල Static routing සැකසුම්:::

Router2(config)#ip route 212.1.29.0 255.255.255.248 195.164.45.1
Router2(config)#ip route 192.168.10.0 255.255.255.252 195.164.45.1
Router2(config)#ip route 196.40.122.0 255.255.255.252 195.164.45.1
Router2(config)#ip route 200.100.10.0 255.255.255.248 195.164.45.1

                      බලන්න, මෙතනදි එකම nexthop එක නේද හැම route එකකටම පාවිච්චි කරල තියෙන්නෙ. ඒකට හේතුව තමයි අපිට අනිත් සෑම network එකකටම ඇතුළු වෙන්න පුළුවන් 195.164.45.1 හරහා. මෙතනදි  exitport එක විදියට අපිට ගන්න වෙන්නෙ Route2 එකේ Ser0/1 port එකයි.  

Router3 එකට අදාල Static routing සැකසුම්:::

Router3(config)#ip route 212.1.29.0 255.255.255.248 192.168.10.1
Router3(config)#ip route 195.164.45.0 255.255.255.252 192.168.10.1
Router3(config)#ip route 212.1.29.8 255.255.255.248 192.168.10.1

              මෙතනදිත් කරල තියෙන්නෙ Router2 එකේදි කරපු අකාරයක සැකසුමකුයි.

                      හරි දැන් අපේ Router තුනම එකින් එක සම්බන්ධවෙලයි තියෙන්නෙ. දැන් ඒක් එක් network වලට දාල තියෙන පරිගණක වලටත් එම Network වලට ගැලපෙන විදියට IP address assign කරල මුළු network එකම check කරල බලන්න ping command එක භාවිතාකරල හෝ packet tracer එකේ තියෙන data packet function එක භාවිතා කරල. එ වගේම Router2 හා Router3 වල routing table එකත් හොදට පරීක්ෂා කරල බලන්න.  

                                හරි දැන් අපි Static routing ක්‍රමයට Router configuration කරල ඉවරයි. මොනව හරි තේරුනේ නැති තැනක් තියෙනවනම් අහන්න අමතක කරන්න එපා. ඒ වගේම මම ක්‍රියාකාරකම සදහා IP address යොදාගත්තු විදිහ පිළිබද ගැටළු තියෙනවනම් ඒ ගැනත් අහන්න. අවසන් වශයෙන් Router වල Interfaces වල සැකසුම් අවශ්‍යනම් කියන්න. මම ඒව ප්‍රතිචාර තීරුවේ දමන්නම්. අනිත් Routing ක්‍රමත් සමග ඊලග පාඩමෙන් හමුවෙමු. එතෙක් ඔබට

***** ජය ශ්‍රී ***** 

CCNA දහතුන්වන පාඩම The Routing Table (රවුටරේ මාර්ග සිතියම)

                                         ඔන්න හුග දවසක‍ට පස්සෙ බ්ලොග් එකට ලිපියක් දාන්න අවස්තාවක් හම්බඋනා.පහුගිය කාලෙ කොල්ල පිස්සු කෙල කෙල ඉදල විභාගෙ ලන්උනාම පස්ස උඩදාගෙන පාඩම් කරන්න ගත්තු හන්දයි බ්ලොග් එක පැත්තෙ එන්නවත් බැරිඋනෙ. හරි දැන් ආයෙමත් පටන් ගමු අපේ CCNA පාඩම් මාලාව. මෙතන ඉදල තමයි පටන් ගන්නෙ Router දෙකක් හෝ ඊට වැඩි ගාණක් එකි‍නෙක සම්බන්ධ කරල network ගොඩනැගීම හා ඒවා අතර කාර්යක්ෂමව හා වේගත්ව තොරතුරු හුවමාරු කිරීම කරන්න Router එකට සැකසුම් කිරීම. ඒකෙ මුලිකම පාඩම විදියට තමයි මේ පාඩම පටන්ගන්නෙ.

CCNA දහතුන්වන පාඩම The Routing Table (රවුටරේ මාර්ග සිතියම)

Routing Table එකක් කියන්නේ මොකක්ද?

                                       Routing කියන ක්‍රියාවලිවයන් කරන්නේ data packet එක් network එකක ඉදල තවත් network එකකට යවන එකයි. අන්න ඒ ක්‍රියාවලිය පහසුවෙන් හා කාර්යක්ෂමව කරන්න Router එක එක් එක් network සදහා data packet යැවීමට හදාගෙන තියෙන මාර්ගයන් (routing) ඇතුලත් සැකැස්මට තමයි අපි Routing Table එකක් කියල කියන්නෙ.

                                       Router එකට routing table එකක් හදාගන්න පහතින් සදහන් වෙන ඒව අවශ්‍ය වෙනව. හිමිට කියවල බලල 20% කි විතර ඔලුවට දාගන්න පුළුවන් උනොත් ගොඩම තමයි.

හරි අපි බලමු ඒ මොනවද කියල.

**Destination network & subnetmask :-

                               Destination network එක කියල කිව්වේ අපේ Router එක හා සම්බන්දච කරන්න ඕන network වලටයි. තවත් විදියකින් කියනවනම් අපි සැකසුම් කරන Router එකට සම්බන්දතා පවත්වගන්න ඕන (ඒ කිව්වෙ තෝතුරු යැවීමට හා ලබාගැනීමට) අවශ්‍ය network වලටයි. මෙතනදි තමයි අපිට ඕන වෙන්නෙ කලින් ලාඩම් වලදි කතා කරපු network ID එහෙමත් නැත්තම් එක් එක් network වල network address එක. මේ ගැන අපි හොදටම කතාකරමු Routing protocol සැකසුම් කරද්දි. එතකොට ඒ ඒ network වල subnetmask වලට තමයි ඔය & subnetmask කියල කිව්වෙ (subnetmask ගැනනම් ආයෙ අමුතුවෙන් කතාකරන්න ඕනෙ නෑ නේද).  

**The "nexthop" :-

                                   මොකක්ද මේ nexthop කියන්නෙ. nexthop කියන්නෙ මොකක්ද කියල ඔයාලට මේ පාඩම් මාලාවෙ දිගටම රැදිල ඉද්දි තේරෙයි මොකකද කියල. දැනට මෙහෙම මතක තියාගන්න, nexthop කියන්නෙ destination network එකට අතුළු වෙන්න පුළුවන් දොරටුවක් කියල.

**Routing Metrics and Administrative distance :-

                                        හෆ්ෆා මොනවද මේ metrics කියන්නෙ., routing metric කියන්නෙ එක් එක් routing protocol  එම protocol එකට අදාල routing (මාර්ග) හදාගැනීමේදී destination network එක‍ට ලගාවෙන්න පුළුවන් කෙටිම හා කාර්යන්ෂමම මාර්ගය සොයාගැනිම සදහා කරන ගණනය කිරීමක් තමයි මේ metrics   කියල අදහස් කරන්නෙ.එක් එක් Routing protocol වලට අනුව මේ metrics එකත් වෙනස් වෙනව. සරලව එහෙම මතක තියාගන්න.routing protocol ගැන කතාකරද්දි මේ ගැන වැඩිදුර කතා කරමු.   

                                              එතකොට administrative distance එක කියන්නෙත් එක් එක් routing protocol එකට assign වෙලා තියෙන ප්‍රමුඛතා අංකයක් කිව්වොත් හරි. තවත් විදියකින් කිව්වොත් එක් Router එකකට routing protocol කිහිපයක් සැකසුම් කරල තියෙනව කියල හිතමු, එතකොට routing table එකෙන් destination network එකට data packet යවන්න හොදම මාර්ගය Router එක විසින් තෝරගන්නේ මේ එක් එක් Routing protocol වලට පෙරනිමිතියෙන්ම සැකසිලා තියෙන administrative distance එක දිහා බලලයි (administrative distance එකට පෙර metrics, prefix-length කියන දෙකත් සලකා බලනව.මේ පිලිබදව පාඩමේ පසුව විස්තර කර ඇත). මෙතනදි අඩුම administrative distance එකක් තියෙන routing protocol එකේ මාර්ගය (route එක) routing table එකෙන් තෝරල අරගෙන ඒ මාර්ගය හරහා data packet  Router  එක විසින් destination network එකට යවනව.

    හරි දැන් අපි කලින් කතා කලේ Router එක routing table එකක් හදාගන්න යොදාගන්න ඒවනේ, දැන් බලමු අපි එහෙම හදාගත්තු routing table එකෙන් Router එක destination network එකට data packet යවන්න හොදම මාර්ගය (route) තෝරගන්න මොනවද යොදාගන්නෙ කියල.

## Prefix - Length :-

                                        prefix-length කියන්නේ එක් එක් network හදුනාගැනීම සදහා යොදාගන්න bits ප්‍රමානයයි. මේ හරහා අපිට data packet යැවීමට අවශ්‍ය වෙන destination network එකට අදාල ඊට ගැලපෙන හා ඊට විශේෂිත වු network එක Router එක routing table එකෙන් තෝරගන්නව. මේ උදාහරනය බලන්න එතකොට තේරෙයි මම මොකද්ද කිව්වෙ කියල.

අපි හිතමු 10.2.3.1/24 කියන IP address එක තියෙන පරිගණකයට data යවන්න ඕන කියල. එතකොට Router එක පරීක්ෂා කරල බලනව ඒ IP address එකේ තියෙන bits ගැලපෙන්නෙ routing table එකේ තියෙන මොන network address එකත් එක්කද කියල, හරියට මෙන්න මේ ව‍ගේ

Destination IP address: 

10.2.3.1/24       ---- 00001010.00000010.00000011.00000001

Routing table:

10.0.0.0/8         ---- 00001010.00000000.00000000.00000000

20.5.4.0/16       ---- 00010100.00000101.00000100.00000000

10.2.3.0/24       ---- 00001010.00000010.00000011.00000000

128.96.5.16/28 ---- 10000000.01100000.00000101.00010000

          

                                       මෙතනදි උඩම bit set එකට හොදටම ගැලපෙන bit set එක routing table එකේ තියෙන්නෙ 10.2.3.0 කියන network address එක හින්ද Router එක තීරණය කරනව මේ network එකට තමයි data packet යවන්න ඕනෙ කියල.

## Metric :-

                                   මේ ගැන මම කලින් සදහනක් කලානෙ, අන්න ඒ අනුව එක් එක් routing protocol ඒවාට විශේෂිත ක්‍රමවේද වලට අනුව හදාගන්න අගයන් සලකා බැලීමෙන් හොදම මාර්ගය (route) තෝරගන්නව. කලබල වෙන්න එපා. එක් එක් routing protocol එකට අදාල metrics අපි පසුව කතා කරමු.

## Administrative distance :- 

                                මේ ගැනත් අපි කලින් ටිකක් කතා කලානෙ.අපිට ඉදිරි පාඩම් වලදි බලන්න පුළුවන් administrative distance එක කොහොමද destination network එකට යන්න හොදම මාර්ගය (best path) එක හොයාගන්න යොදාගන්නෙ කියල.

                            එතකොට prefix-length, metrics, administrative distance කියන අවස්ථා තුනේම සංකලනයනිනුයි routing table එකින් destination network එකට ලගාවෙන්න හොදම මාර්ගය තෝරගන්නෙ කියල මතක තියාගන්න. මෙතනදි මම සංකලනයක් කියල කිව්වෙ මෙහෙම දෙයකටයි, අපි හිතමු Router එකට routing protocol කීපයක්ම සැකසුම් කරල තියෙනව කියල. එතකොට routing table එකෙත් එකම destination network එකට routes (මාර්ග) ත් කිහිපයක්ම තියෙන්න පුළුවන්.මේ වගේ අවස්ථාවක Router එක විසින් ඉස්සෙල්ලම බලනව ගැලපෙනම prefix- length එක තියෙන route (මාර්ගය) මොකද්ද කියල. එහෙම ගැලපෙන එක සමාන ඒව ගොඩක් තියෙනවනම් ඊට පස්සෙ බලනව ඒ ගැලපෙන ඒව අතරින් metrics එක අඩුම route එක මොකද්ද කියල, metrics එකත් සමාන කිහිපයක් තිබුනොත් ඊලගට බලනව ඒ අතරින් administrative distance එක අඩුම route එක මොකද්ද destination network එකට ලගාවෙන්න කියල. අන්න එහෙම තමයි Router එක routing table එකෙන් හොදම මාර්ගය (best path) එක තෝරගන්නෙ. 

                             මේ පාඩමේදි මම කියපු දේවල් තේරුනේ නැත්තම් අයෙත් පාඩම ටිකක් කියවල බලන්න. එතකොට අළුත් වචන ටික හරි ටිකක් මතක හිටියිනෙ. ඒ ටිකත් ඇති ඉදිරි පාඩම් වලදි සමහර කොටස් හොදට තේරුම් ගන්න. routing protocol හදුනාගැනීම හා ඒ එක් එක් protocol Router එකට සැකසුම් කරද්දි තවත් හොදට තේරෙයි මේ පාඩමෙන් මොනවද කිව්වෙ කියල. බලමු අපි එන එන විදියට ගහමු උළුවස්ස වගේ ඔයාලටත් ටික ටික මතක තියාගත්තම අන්තිමේට දන්නෙම නැතුව සේරම හොද‍ට තේරෙයි. මම විබාගෙට ලිව්වෙත් එහෙම පාඩම් කරල තමයි :))

ඉක්මනින්ම තවත් පාවමකින් හමුවෙමු එතෙක් ඔබ සැමට 

*****ජය ශ්‍රී*****