CCNA තිස් හයවන පාඩම VLAN Trunking Protocol (VTP) - switch v

CCNA තිස් හයවන පාඩම VLAN Trunking Protocol (VTP) 

                          තිස් පස්වන පාඩමේදී අපි ඉගෙන ගත්ත VLAN සැකසුම් කිරීම සහ සමාන VLAN (VLAN ID එක සමාන වන) අතර VLAN trunking ආධාරයෙන් විධිමත් සම්බන්ධතාවයක් ගොඩනගාගන්නා ආකාරය ගැන. එම පාඩමේදි කරන ලද ක්‍රියාකාරකමට අදාල VLAN සැකසුම් සිදුකරන ලද්දෙ එක් එක් switch එකේ වෙන් වෙන් වශයෙනුයි. එම ආකාරයට සැලකිය යුතු switch ප්‍රමාණයක් ඇති network එකකට VLAN සැකසුම් සිදු කලහොත් වැරදීම් (VLAN ID සමාන නොවීම, VLAN name වෙනස් වීම) සිදුවීමට ඇති සම්බාවිතාවය බොහෝ දුරට වැඩියි. network එකේ ඇති එක් switch එකකට VLAN සැකසුම් සිදු කොට එම සැකසුම් අනෙක් switch අතර බෙදාහැරියහොත් මෙම ගැටළුව අපට නිරාකරණය කර ගත හැකි වෙනව. ඒ වගේම network එක තුල අැති switch වලට VLAN සැකසුම් වෙන් වෙන්ව සිදු නොකරන නිසා විශාල කාලයක් ඉතිරි කර ගැනීමටත් හැකිවෙනව. 

                                  switch එකකට සිදුකරනු ලබන VLAN සැකසුම් network එකේ ඇති අනෙක් switch අතරට රැගෙන යාමට VLAN Trunking Protocol (VTP) එක යොදාගන්නව. VLAN Trunking Protocol එකේ තියෙන සුවිශේෂතම ලක්ෂණය තමයි trunk link හරහා පමණක් ක්‍රියාත්මක වී network එකේ ඇති අනෙක් switch සමග අවශ්‍ය VLAN සැකසුම් හුවමාරු කරගැනීම. switch අතර VTP මගින් සිදුකරණ ක්‍රියාවලිය network එකක ඇති server computer එක හා client computers අතර ඇති සම්බන්ධතාවයට සමාන කර දක්වන්න පුළුවන්.

             VTP server එක තුළ VLAN  නිර්මාණය කිරීම(create), ඉවත් කිරීම(delete) හා VLAN තොරතුරු වෙනස් කිරීම(update) යන කාර්යයන් සිදුකරනු ලබනව. ඉන්පසුව trunk link හරහා network එකෙහි ඇති VTP සැකසුම් කරන ලද අනෙකුත් switches වෙතට එම VLAN සැකසුම් යොමුකරණව. අවසානයේදී VTP server එකහෙි ඇති VLAN සැකසුම් VTP client වලද එම ආකාරයෙන්ම ස්ථාපිත වෙනව. සරලව ඉහතින් සදහන් කල ක්‍රියාවලිය තමයි VTP domain එක තුල සිදුවන්නෙ. නමුත් VTP මගින් switch modes වෙනස් කිරීම තුලින් ඉහතින් කී සරල කාර්යයන්හි යම් කිසි වෙනස්කම් අපට සිදු කල හැකි වෙනව. VTP මගින් පහත දක්වල තිබෙන VTP modes වලට switch එකක් පරිවර්තවය කිරීමේ හැකියාව පවතිනව. එමගින් එම එක් එක් VTP mode එකට අදාල ගති ලක්ෂණ වලට අණුව එම switch එක VTP domain එක තුල හැසිරෙනව.

VTP modes

• server mode: switch එක VTP server mode එකෙහිනම් පවතින්නෙ එම switch එක තුල VLAN create, delete, modify කිරීමේ හැකියාව පවතිනව. ඒ වගේම මෙම switch එක හා සම්බන්ධ අනෙක් switch වලට (VTP domain එක තුල ඇති) මෙහි සිදුකරන ලද සියළුම VLAN සැකසුම් ප්‍රචාරණය(advertise) කරනව. සාමාන්‍යෙයන් sever එක මගින් සෑම විනාඩි 5 කට වරක් VLAN සැකසුම් අනෙක් switch වලට advertised කරනව. ඒ අතර තුර යම් කිසි වෙනස්වීමක් VLAN සැකසුම් වල සිදු උවහොත් එසැනින්ම එම updates VTP domain එක තුල පිහිටි අනෙක් switch වලට යවනු ලබනව. VTP server එක මගින් එහි ඇති සියළු VLAN සැකසුම් තොරතුරු (VLAN configuration information) switch එකෙහි NVRAM මතකයෙහි ගබඩා කරගනු ලබනව. ඒ කියන්නෙ switch එක off කරල on කරත් සිදුකරනු ලැබු VLAN සැකසුම් ඒ ආකාරයෙන්ම switch එක තුල අන්තර්ගත වෙනව කියලයි (CCNA පස්වන පාඩම බැළුවනම් NVRAM කියන්නෙ මොකද්ද කියල දැනගන්න පුළුවන්). තවත් දෙයක් සෑම switch එකක්ම පෙරනිමිතියෙන්(default) පවතින්නෙ server mode එකෙයි. 
• Client mode: VTP client mode එකේදි switch එක තුල VLAN create, delete හා update කිරීම සිදුකරන්න බැහැ. ඒ වගේම තමයි client mode එකේදී VLAN තොරතුරු ගබඩා වෙලා තියෙන්නෙ RAM එකේ පමණයි. යම් කිසි අවස්ථාවක switch එක off කර on කල විට කලින් තිබු VLAN තොරතුර switch එකෙහි අඩංගු වෙන්නෙ නැහැ. එම අවස්ථාවෙදි සිදුවන්නෙ VTP domain එකේ ඇති VTP server switch එක මගින් එවන VLAN තොරතුරු නැවත RAM එකෙහි ගබඩා කර ගැනීමයි.
• Transparent mode: මෙම mode එකේ ඇති switch එකකට VLAN create, delete, update කිරීමේ හැකියාව පවතිනව. නමුත් එම VLAN සැකසුම් තොරතුරු transparent mode එකෙහි ඇති switch එකට පමණක් සීමා වෙනව. එයට හේතුව තමයි මෙම mode එකෙදි switch එකට තමන්ගේ VLAN සැකසුම් තොරතුරු VTP domain එකේ ඇති අනෙක් switch වෙත propagate කිරීමට ඇති නොහැකියාව. VTP server එක මගින් එවන තොරතුරු transparent mode switch ය මගින් ලාබාගෙන එම තොරතුරු VTP domain එකෙහි ඇති අනෙක් switch වලට යැවීමේ හැකියාව පවතිනව. නමුත් කිසිවිටකත් එම තොරතුරු transparent mode switch එකෙහි RAM එකේවත් NVRAM එකේවත් ගබඩා කරගැනීමක් සිදුකරන්නෙ නැහැ. ඒ කියන්නේ VTP domain එකේ ඇති client හා server mode switch වල ඇති VLAN පිළිබද තොරතුරු transparent mode එකෙහි ඇති switch එක කිසිවක් නොදන්නා බවයි. 

පහත command එක හරහා අපට පුළුවන් switch එකක් අපට අවශ්‍ය VTP mode එකට සකසන්න.

Switch(config)#vtp mode <vtp_mode>
උදා:- Switch(config)#vtp mode client

VTP Domain:

                  VTP domain එකක් වශයෙන් හදුන්වන්නෙ VLAN information හුවමාරු කරගන්නා switch කණ්ඩාමක් යනුවෙන් සරලව හදුන්වන්න පුළුවන්. මෙහි ඇති වැදගත්ම කාරණය තමයි switch අතර VLAN information හුවමාරු කරගන්නම් සෑම switch එකක්ම එකම VTP domain එකෙහි පිහිටා තිබිය යුතු වීම. VTP server switch එකට සැකසුම් කරන VTP domain name එකම VLAN තොරතුරු ලබාගැනීමට හෝ බෙදාහැරීමට අවශ්‍යය switch වලටත් සැකසුම් කලානම් VTP domain එක ඉබේම නිර්මාණය වෙනව. පහළින් ඇති command එක මගින් පුළුවන් VTP domain name එක switch එකට සැකසුම් කරන්න.

Switch(config)#vtp domain <domain_name>

උදා:- Switch(config)#vtp domain networkDISA

switch එකක VTP mode, VTP domain ඇතුළු වැදගත් තොරතුරු රාශියක් "show vtp status" කියන command එක හරහා පැහැදිලිව අපට බලාගන්න පුළුවන්. 

                    ක්‍රයාකාරකම්01 සමග දැන් බලමු VTP යොදාගෙන කොහොමද switch අතර VLAN information හුවමාරු කරගැනීම සදහා සැකසුම් කරන්නෙ හා එහිදි අනුගමනය කලයුතු පියවරයන් මොනවද කියල. 

ක්‍රියාකාරකම්01:

          බාගතකරගන්න-: packet tracer file (සැකසුම් කිරීමට පෙර)

                                      packet tracer file (සැකසුම් කල පසු)
          switch සැකසුම් අඩංගු text files-:  core
                                                               switch1
                                                               switch2
                                                               switch3

                                     මෙම ක්‍රියාකාරකමෙහි core switch එක VTP server එක විදියටත් switch 1 හා 3 VTP client  switches විදියටත් VTP mode හොදින් තේරුම් ගැනීම සදහා switch2 VTP transparent විදියටත් සැකසුම් කර තිබෙනව. core switch එකෙහි සැකසුම් කරණ ලද VLAN සැකසුම් switch1 හා 3 වලද ඒ ආකාරයෙන්ම සටහන් විය යුතුයි. switch2 core(VTP server) switch එක හා සම්බන්ධ උවද එහි server switch එකෙහි ඇති VLAN සැකසුම් අන්තර් ගත නොවිය යුතුයි. එසේම එහි අැති VLAN 10,20 වෙනත් කිසිදු switch එකකට propagate නොවිය යුතුයි (VTP mode එක transparent නිසා).  නමුත් switch2 එකට සම්බන්ධ switch3 වෙත core switch VLAN සැකසුම් ඒ ආකාරයෙන්ම පිටපත් වී තිබිය යුතුද වෙනව.
1. switch සදහා VTP සැකසුම් සිදු කිරීම.

core(config)#vtp domain networkDISA
Changing VTP domain name from NULL to networkDISA
core(config)#vtp mode server(පෙරනිමිතියෙන් server mode එකෙහි ඇති නිසා මෙම සැකසුම අවශ්‍ය නොවේ)
Device mode already VTP SERVER.

switch1(config)#vtp domain networkDISA
Changing VTP domain name from NULL to networkDISA
switch1(config)#vtp mode client
Setting device to VTP CLIENT mode.

switch2(config)#vtp domain networkDISA
Changing VTP domain name from NULL to networkDISA
switch2(config)#vtp mode transparent 
Setting device to VTP TRANSPARENT mode.

switch3(config)#vtp domain networkDISA
Changing VTP domain name from NULL to networkDISA
switch3(config)#vtp mode client
Setting device to VTP CLIENT mode.

2. trunk interfaces සැකසුම් කිරීම ("switchport trunk encapsulation dot.1q" ලෙස packet tracer හි ඇති switch වලට 802.1Q සම්මතය හදුන්වා දීමට අවශ්‍ය නැත. එය පෙරනිමිතියෙන්ම සැකසෙයි).

core(config)#interface fa0/1
core(config-if)#switchport mode trunk
core(config-if)#exit
core(config)#interface fa0/2
core(config-if)#switchport mode trunk

switch1(config)#interface fa0/1
switch1(config-if)#switchport mode trunk

switch2(config)#interface fa0/1
switch2(config-if)#switchport mode trunk
switch2(config-if)#exit
switch2(config)#interface fa0/3
switch2(config-if)#switchport mode trunk

switch3(config)#interface fa0/1
switch3(config-if)#switchport mode trunk

3. VTP server switch එක තුල VLAN නිර්මාණය කිරීම.

core(config)#vlan 2
core(config-vlan)#name Accounts
core(config-vlan)#vlan 3
core(config-vlan)#name Stores
core(config-vlan)#vlan 4
core(config-vlan)#name IT

Transparent mode එකෙහි ඇති switch එකෙහි VLAN නිර්මාණය කිරීම.

switch2(config)#vlan 10
switch2(config-vlan)#name Manager
switch2(config-vlan)#vlan 20
switch2(config-vlan)#name Audit

4. switch interface VLAN වලට සැකසුම් කිරීම (මේ වන විට core switch එකෙහි සැකසුම් කරන ලද සියළු VLAN information switch 1,3 වෙත VTP  හරහා ලැබී ඇත).

switch1(config)#interface fa0/2
switch1(config-if)#switchport mode access
switch1(config-if)#switchport access vlan 2
switch1(config-if)#exit
switch1(config)#interface fa0/3
switch1(config-if)#switchport mode access
switch1(config-if)#switchport access vlan 3
switch1(config-if)#exit
switch1(config)#interface fa0/4
switch1(config-if)#switchport mode access
switch1(config-if)#switchport access vlan 4

switch2(config)#interface fa0/2
switch2(config-if)#switchport mode access
switch2(config-if)#switchport access vlan 10
switch2(config-if)#exit
switch2(config)#interface fa0/4
switch2(config-if)#switchport mode access
switch2(config-if)#switchport access vlan 20

switch3(config)#interface fa0/2
switch3(config-if)#switchport mode access
switch3(config-if)#switchport access vlan 4
switch3(config-if)#exit
switch3(config)#interface fa0/3
switch3(config-if)#switchport mode access
switch3(config-if)#switchport access vlan 2
switch3(config-if)#exit
switch3(config)#interface fa0/4
switch3(config-if)#switchport mode access
switch3(config-if)#switchport access vlan 3

5. කරන ලද සියළු සැකසුම් ගබඩා (save) කිරීම. 

VTP configuration revision number:
                    මොකද්ද මේ VTP configuration rivision number එක කියන්නෙ. පාඩමේ VTP modes යටතෙ  අපි කතා කලා server mode එක සහ එහි සුවිශේෂීතාවයන් ගැන. එහිදී සදහන් උන පරිදි server switch එක මගින් එහි ඇති VLAN සැකසුම් VTP domain එකේ ඇති අනෙක් client switch වලට advertise කරන බව දැක්වුව. නමුත් මෙහිදී තවත් වැදගත් දෙයක් සිදුවෙනව. ඒ තමයි මේ VLAN advertisement  සමග revision number කියල එකකුත් VTP domain එකේ ඇති VTP client switch  වෙත යනව. ඒ වගේම client switch වලත් VTP revision number එකක් තියෙනව. VTP server switch එක මගින් එවන VLAN advertisement සමග එන configuration revision number එක VTP client switch එකේ ඇති configuration revision number එකට වඩා වැඩිනම් පමණයි client switch එක මගින් එම VLAN configuration තමන්ගෙ VLAN සැකසුම් වලට එකතු කර ගන්නෙ.
                                         මෙහිදී සිදුවන ක්‍රයාවලිය තවත් විස්තර කලොත්, VTP server switch එකෙහි VLAN වලට අදාලව යම් කිසි වෙනස් කිරීමක් සිදු කලහොත් එහි configuration revision number එක තිබෙන අගයට වඩා එකක් වැඩිවෙනව(කලින් තිබුනෙ 5 නම් යම් VLAN සැකසුමක් කල පසු එය 6 වෙනව). ඉන් පසු VLAN advertisement සමග මෙයත් VTP domain එකේ ඇති client switch වෙත යනව. එවිට එම switch තමන්ගෙ configuration revision number එකත් VLAN advertisement සමග පැමිණිය revision number එකේ අගයටම සමාන කරගන්නව (උදාහරණය විදියටනම් client switch වල revision number එකත් 6 වෙනව). ඔන්න ඔය ආකාරයට තමයි දිගින් දිගටම VTP සැකසුම් configuration revision number එක උපයෝගී කරගෙන බෙදාහරින්නෙ. switch එකක configuration revision number එකත් "show vtp status" command එක හරහාම බලාගන්න පුළුවන්. 

VTP Pruning:
                       VTP pruning හරහා සදහන් කරන VLAN එකකට අයත් VLAN traffic එකක් පමණක් trunk link හරහා ගමන් කිරීම වලක්වන්න පුළුවන්. (මෙය ක්‍රියාකාරකමක් වශයෙන් packet tracer තුල සිදුකල නොහැක. කල හැකි ක්‍රමයක් සොයාගතහොත් සටහනක් දමන්න) ඉතා පහසුවෙන් VTP pruning සැකසුම් switch trunk port එකට සිදු කල හැකියි. පහත උදාහරණය බලන්න...
switch(config)#vtp pruning
switch(config)# interface fa0/1
switch(config-if)#switchport trunk pruning vlan 3
       පළමුව "vtp pruning" කියන command එක මගින් switch එකෙහි vtp pruning enable කරගන්නව. දෙවනුව interface fa0/1 නැමති trunk port එකට යොමුවෙනව. ඉන්පසු එම trunk port එක හරහා VLAN 3 වලට අයත් network traffic broadcast, multicast, unicast කිරීම් වළක්වනව. මේ ආකාරයෙන් network එකට ගැලපෙන පරිදි  ඔබගේ අවශ්‍යතාවය අනුව පහසුවෙන් VTP pruning , VTP server switch එකට සැකසුම් කර ගත හැකියි.
                              මේ පාඩම තුළින් VTP  පිළිබදව හොද අවබෝධයක් ලැබෙන්නට ඇතැයි සිතනව. තේරුම් ගැනීමට අපහසු තැනක් තිබුනොත් අහන්නත් අමතක කරන්න එපා. ඊලග පාඩමෙන් inter VLAN Routing සමග හමුවෙමු. එතෙක් ඔබ සැමට...

*****ජය ශ්‍රී***** 

CCNA තිස් පස්වන පාඩම VLAN trunking (switch iv)

CCNA තිස් පස්වන පාඩම VLAN trunking (VTP- VLAN Trunking Protocol)

                        Switch කලින් පාඩම් වලදි අපි ඉගෙන ගත්ත VLAN සැකසුම් සිදුකිරීම හා ඒ හරහා switch සම්බන්ධ network එකක් තුල broadcast අවම කරගන්නෙ කොහොමද කියල. මේ පාඩමේදි switch කිහිපයක ඇති එකම VLAN අතර සම්බන්ධතාවයන් ගොඩනගාගන්නෙ කොහොමද කියල අවබෝධ කර ගනිමු. 

ක්‍රියාකාරකම් 01:

          බාගත කරගන්න:packet tracer file (සැකසුම් කිරීමට පෙර)

                                    packet tracer file (සැකසුම් කල පසු)

             ඉහත ක්‍රියාකාරකමේ පෙන්වා ඇති ආකාරයේ network එකක් තුල එක් switch එකක ඇති එක් department එකකට තවත් switch එකක ඇති එම department එකේම උප කොටස සමග සම්බන්ධතාවයක් ගොඩනගා ගැනීමට අවශ්‍යයැයි සිතමු (උදාහරණයක් ලෙස එක් switch එකක ඇති stores department [VLAN3] එකට තවත් switch එකක ඇති stores department [VLAN3] එක හා සම්බන්ධතාවයක් ගොඩනගාගැනීම). පළමුවෙන්ම සැකසුම් කිරීමට පෙර packet tracer file එක බාගත කරගෙන බලන්න වෙනත් switch වල පිහිටි එකම VLAN වලට ping කල හැකිද කියල. උදාහරණයක් විදියටනම් switch1 වල stores department එකට අයත් PC එකේ සිට switch2 වල stores department එකට අයත් PC එකට ping කරල බලන්න. ඔබට සාර්ථකව ping කරන්න පුළුනවන් නේද. 

                           switch සදහා කිසිම සැකසුමක් කරන්නෙ නැතිවත් සමාන VLAN අතර සම්බන්ධතාවයක් ගොඩනගා ගැනීමට හැකිවුනේ කෙසේද? එයට පිළිතුර තමයි DTP (Dynamic Trunking Protocol). DTP පෙරනිමිතියෙන්ම switch interface එක හා ක්‍රියාත්මකව පවතින නිසා නිවරදිව network එක තුල switch එතිනෙකට සම්බන්ධ කලහොත් dynamic විදියට switch මගින්ම සමාන VLAN අතර සම්බන්ධතාවයක් ගොඩනගාගන්නව. නමුත් VLAN trunk (එක හා සමාන VLAN සම්බන්ධ ) කිරීම සදහා සාමාන්‍යෙයන් DTP යොදාගන්නෙ නැහැ. එයට හේතුව වෙන්නෙ සමහර අවස්ථාවලදි DTP මගින් network එක තුල frames නිවරදිව හා කාර්යක්ෂම විදියට transmit නොකිරීම. එමනිසාම ගොඩක් cisco switches (Catalyst XL series, Catalyst 2948G-L3, Catalyst 4908G-L3, Catalyst 8500 series) දැන් DTP සදහා සහය දක්වන්නෙ නැහැ.

                          DTP,  VLAN trunk කිරීම සදහා සුදුසු නැතිනම් ඒ සදහා විකල්පයන් අපට යොදාගැනීමට සිදුවෙනව. මෙන්න මේ අවස්ථාවෙදි තමයි static trunking protocol අපේ සහයට එන්නෙ. switch කිහිපයක ඇති VLAN trunk කිරීම සදහා cisco විසින්ම හදුන්වාදුන් cisco proprietary protocol එකක් තිබෙනව ISL (Inter-Switch Link) යන නමින්. නමුත් එම protocol එකෙහිත් පවතින යම් අඩුපාඩු නිසා හා එය පැරණි trunking protocol එකක් නිසාත් ISL VLAN trunking සදහා යොදාගන්නෙ නැහැ. වර්ථමානයේදී VLAN trunk කිරීම සදහා යොදාගන්නා පිළිගත් ක්‍රමවේදය විදියට සලක්නනෙ 802.1Q සම්මතයයි. 

                                 802.1Q මගින් layer-2 වල ගමන්කරනා frames වලට VLAN tag එකක් එකතු කිරීම මගින් VLAN අතර මනා සම්බන්ධතාවයක් ගොඩනගනව. 802.1Q මගින් VLAN tag එකට ඇතුළුකරනු ලබන්නේ VLAN ID එකයි. මේ කරුණත් හොදින් මතක තබාගන්න. කලින් සදහන් කල පරිදි  802.1Q මගින් VLAN tag එකක් layer2 frame වලට එකතු කලද එසේ නොකරන එක් අවස්ථාවකුත් තියෙනව. ඒ තමයි native VLAN එක තුල ඇති interface එකකට සම්බන්ධ device එකක් මගින් එවන frames වලට VLAn tag එකතු නොකිරීම. 

 VLAN ID එක frame වල අන්තර්ගත වීම නිසා switch එකට හැකිවෙනව පහසුවෙන්ම frames නියමිත VLAN වලට forward කිරීමට. ක්‍රියාකාරකම්01 වලට 802.1Q හරහා VLAN trunking කිරීමට පෙර access port හා trunking port කියන්නෙ මොනවද කියල හදුනගෙන හිදිමු.

Access Port:
          සාමාන්‍යයෙන් network එකක ඇති switch වල access port/link වලට තමයි end devices සම්බන්ධ කරන්නෙ. මෙතනදි end devices කියල අදහස් කලේ computers, printers, laptops වැනි network එක හා සම්බන්ධ කරන devices වලටයි. access port එකකට network එක තුලදි සම්මත ethernet frame එකෙහි සැකස්ම පමණයි හදුනගන්න පුළුවන්. තවත් ටිකක් පැහැදිලිව කියනවනම් switch එකට VLAN tag එක සහිත frame එකක් ආවොත් එම tag එක ඉවත් කරල තමයි switch එක access port එක හරහා end device එකට frame එක එවන්නෙ. වැදගත්ම කාරණය තමයි access port එකක් අඩංගු විය හැක්කේ එක් VLAN එකකට පමණයි. එකම access port එක VLAN කිහිපයකට සම්බන්ධ වෙන පරිදි කිසිවිටකත් යොදාගත නොහැකියි. switch එකක ඇති port(interface) එකක් පහත command එක හරහා අපට access port එකක් බවට පත්කරගන්න පුළුවන්.
Switch(config-if)#switchport mode access

Switch(config-if)#interf fa0/1
Switch(config-if)#switchport mode access 

Trunk Port:
          switch එකක් network එකේ ඇති තවත් switch එකක් හෝ router එකක් සමග සම්බන්ධ කරනවනම් එම devices එකිනෙකට සම්බන්ධ කල යුත්තේ trunk port එකක් හරහායි. trunk port එකක හැකියාව තිබෙනව VLAN කිහිපයකට අයත් frames එහි VLAN tag එක හරහා හදුනාගන්න වගේම විවිධ VLAN frames network එක හරහා transmit කරවන්නත්. switch port එකක් අපට පහත command එකින් trunk port එකක් බවට පත්කරන්න පුළුවන්.
Switch(config-if)#switchport mode trunk

Switch(config-if)#interf fa0/1
Switch(config-if)#switchport mode trunk 

           දැන් අපි බලමු කොහොමද 802.1Q යොදාගෙන ක්‍රියාකාරකම්01 අදාල network එකෙහි VLAN එකිනෙකට සම්බන්ධ කරන්නෙ කියල. මෙහිදී switch1, switch2, switch3 වල fa0/1 interfaces හා core switch එකෙහි fa0/1, fa0/2, fa0/3 interfaces trunk ආකාරයට සැකසීම කලයුතු වෙනව. switch port එකක් trunk port එකක් බවට පත් කර 802.1Q යොදාගෙන අනෙක් switches සමග VLAN තොරතුරු හුවමාරු කරගත හැකි ආකාරයට සැකසුම් කිරීම පහළ ආකාරයට පෙලගස්වන්න පුළුවන්.
පළමු පියවර: trunk කිරීමට අවශ්‍යය switch interface එක වෙත පිවිසීම.
          Switch(config)#interface <interface_id>
දෙවන පියවර: switch port එක trunk ලෙස සැකසුම් කිරීම.
          Switch(config-if)#switchport mode trunk
තෙවන පියවර: 802.1Q trunk port එකට හදුවාදීම.
          Switch(config-if)#switchport trunk encapsulation dot1q
සටහන: මෙහි සියළු ක්‍රියාකාරකම් සිදුකර ඇත්තේ packet tracer 5.3.3 තුළයි. එහි ඇති switch වලට trunk සැකසුම් සිදුකිරීමේදී පළමු හා දෙවන පියවරයන් සැකසුම් කිරීම ප්‍රමාණවත්ය. එමගින් පෙරනිමිතියෙන්ම dot1q (802.1q සම්මතය) trunk port එකට ලබා ගනියි.  
උදාහරණයක් විදියට ක්‍රියාකාකම් 01 හි ඇති core switch එකෙහි trunk port පහත ආකාරයට සැකසුම් සිදුකල හැකියි. මේ ආකාරයටම switch1,switch2 හා switch3 වල fa0/1 ports සැකසුම් කර බලන්න.

core(config)#interface fa0/1
core(config-if)#switchport mode trunk
core(config)#interface fa0/2
core(config-if)#switchport mode trunk
core(config)#interface fa0/3
core(config-if)#switchport mode trunk

පහත දැක්වෙන command එක හරහා පුළුවන් අපි සැකසුම් කල trunk interfaces වල තොරතුරු හරියටම බලාගන්න.
switch#show interface trunk

core#show interface trunk
Port        Mode         Encapsulation  Status        Native vlan
Fa0/1       on           802.1q         trunking      1
Fa0/2       on           802.1q         trunking      1
Fa0/3       on           802.1q         trunking      1

ක්‍රයාකාරම්01 හි core switch එකට අදාල trunk interfaces පමණක් trunk port ආකාරටය සැකසුම් කර අනෙක් switches වලට trunk සැකසුම් සිදුනොකර "show interface trunk" හරහා තොරතුරු බැළුවොත් පහත ආකාරයෙන් පෙන්නාවි.

  හොදින් බලන්න core switch එකෙහි output එකේ පෙන්නල තියෙන Mode(on) හා switch3 වල output එකේ Mode(auto) වෙනස. මේ ආකාරයෙන් අපි විසින් අවධානය යොමුකල යුතු mode කිහිපයක්ම තිබෙනව trunking ගැන කතාකරද්දි. යම් අවස්ථාවකදි trunk port අතර සම්බන්ධතාවක් ගොඩනගාගැනිමට නොහැකි වු විට මෙම trunking port mode එක ගැන අවධානය යොමු කලානම් පහසුවෙන්ම කොතනද වැරදීම සිදුවෙලා තිබෙන්නෙ කියල හදුනාගත හැකි වෙනව.
on: යම් interface එකක් "switchport mode trunk" command එක හරහා trunk port එකක් බවට සැකසුම් කල පසු මේ mode එකට පැමිනෙයි.
auto: switch interface එකක් තවත් switch එකක් හා සම්බන්ධ කර ඇත්නම් එම සම්බන්ධ කල switch එකේ interface එක trunk ආකාරයට සැකසුම් කර ඇත්නම් Mode auto ආකාරයට පෙන්වයි. යම් කිසි අකාරයකින් switch දෙකක් එකිනෙකට සම්බන්ධ interface දෙකෙහිම trunking mode එක auto ඇත්නම් එම interfaces අතර trunk සම්බන්ධතාවයක් ගොඩනගාගත නොහැක.

desirable: trunk කරන ලද interface එකක Mode එක "desirable" ආකාරයට පෙන්නුම් කරනවනම් එයින් කියන්නෙ interface එක හා සම්බන්ධ අනෙක් පස ඇති switch එකේ trunk port mode එක auto, on, desirable යන mode තුනෙන් කුමන හෝ mode එකක ඇත්නම් trunking සම්බන්ධතාවය සාර්ථකව ගොඩනගාගත හැකි බවයි.

ඉහතින් සදහන් කල mode ගැන switch IOS එක තුලින් සාරාංශගතව තොරතුරු සපයල තියෙනව. ? සමග පහත ආකාරයට එම තොරතුරු අපට බලාගත හැකියි.

switch එකක trunk port එකට අදාල තොරතු ගොඩක් පැහැදිලිව පහත command එක හරහා ලබාගන්න පුළුවන්.
switch#show interface <interface_id> switchport 

VLAN සැකසුම් කිරීමේදී මෙම පාඩමේදී ඉගෙන නොගත් නමුත් ඔබගේ වැඩිදුර දැනුමට පහත ලින්කුවේ ඇති සැකසුම් ක්‍රියාකාරකම්01 වලට එකතු කර බලන්න.
http://www.ciscopress.com/articles/article.asp?p=2181837&seqNum=7      මේ පාඩමේදී අපි ඉගෙන ගත්ත කොහොමද එකිනෙකට වෙන් වු switches වල පිහිටිය එකම VLAN ID එක ඇති VLAN අතර සම්බන්ධතාවයක් ගොඩනගාගන්නෙ කොහොමද කියල. CCNA තිස් හයවන පාඩමෙන් බලමු කොහොමද VLAN සැකසුම් නිවරදිව විශාල switch සංඛ්‍යාවක් අතර සැකසුම් කරන්නේ හා VLAN ID එක අසමාන VLAN අතර සම්බන්ධතාවයක් ගොඩනගාගන්නෙ කියල. 

*****ජය ශ්‍රී*****